ناراحتی های تنفسی در کودکان

ناراحتی های تنفسی شامل تنگی نفس، نفس صدا دار به شکل خس خس کردن، تنفس سریع یا تنفس کند، دشواری در نفس کشیدن و غیره می‌شود.
بسیاری از نوزادان و کودکان وقتی دچار یک عفونت جزئی در دستگاه تنفسی می‌شوند، تنفس آنها بسته به میزان عفونت صدا دار می شود.
روش‌های مختلفی جهت تشخیص یا تعیین شدت بیماری ریوی وجود دارد، که با توجه به شرایط بیمار طبق نظر پزشک معالج درخواست می‌گردد. 
علایم و نشانه‌ها در بیماران تنفسی بر اساس نوع بیماری و میزان پیشرفت آن متفاوت است. در حالت‌های مزمن، علایم اغلب به تدریج آشکار می‌گردند و به صورت پیشرونده‌ای بدتر می‌شوند و در شرایط حاد، علایم ممکن است خفیف تا شدید باشند. با برخی از این علایم آشنا می شویم.
 

اگر کودک به طور ناگهانی دچار مشکل تنفسی شده است علت احتمالی رفتن شی خارجی به مجاری ریه و یا بلعیدن چیز و گیر کردن در حلق و مجرای تنفسی است این اولین احتمالی است که باید توسط والدین بررسی شود.
اگر کودک دچار مشکل تنفسی شده و این علائم را به همراه داشت :آبی شدن لب ها، یا رنگ زبان، خواب‌آلودگی غیرعادی، عدم توانایی در صحبت کردن و یا حتی نمی تواند ایجاد صدا کند ، دو حالت و علت دارد ؛اول اینکه اگر کودک سابقه آسم داشته است و یا تحت درمان بیماری آسم است ، دچار حمله شدید آسم گشته است . در دومین حالت اگر آسم نداشته ،علت احتمالی می‌تواند برونشیت ، سینه پهلو و خروسک شدید و یا حتی بروز آسم باشد.
اگر کودک بیشتر از ۱۸ ماه سن دارد و مکرر دچار این علائم می گردد ؛خس خس سینه، تنگی نفس و سرفه های شبانه، علت احتمالی آسم است.
اگر کودک در همان سن از زمان تولد از همه جهات سالم بوده، ولی از نظر تنفس ، تنفسش صدا دارد و سوت مانند بوده است،  احتمال آن نای سوتی یا همان استریدور مادرزادی است. که یک عارضه تنفسی مادرزادی بی خطر بوده، که با بزرگتر شدن کودک از بین می رود.
اگر کودکی دچار مشکلات تنفسی گشته با علائمی همچون خستگی ،ولی تنفس سریع، تب و سرفه دارد، علت احتمالی سینه پهلو یا برونشیت است.
اگر کودک دچار خشونت صدا، صدا دار بودن تنفس و سرفه های زنگ دار شد، علت احتمالی آن خروسک است.
در صورت داشتن علائم خطرناک همچون مایل به آبی بودن لب ها و کبود شدن زبان، خواب آلودگی غیر عادی، ناتوانی در تکلم و ایجاد صوت به صورت عادی، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
 

بارهنگ یک قاشق غذاخوری و عرق نعنا یک لیوان و عرق پونه یک لیوان، در ظرف مسی یا شیشه ای ریخته و روی اجاق قرار دهید ۲۰ دقیقه بجوشد، سپس صاف کنید و هر چهار سال یک فنجان با عسل شیرین شود و میل گردد.
شما می‌توانید از دمنوش آویشن کوهی استفاده کنید، به شکلی که یک قاشق آویشن کوهی را به اضافه ی پونه به اندازه یک قاشق با پنیرک مخلوط کرده و در دو لیتر آب به آرامی بجوشانید تا یک لیتر گردد، سپس صاف کرده و با عسل مخلوط شود و هر چهار ساعت یک فنجان میل گردد. [1]
اگر علت بیماری آسم است راه درمان آن می توان از اسپند استفاده کرد شبی چند دانه اسپند به مدت ۷ روز میل شود.
آویشن وحشی را نیز می‌توانید در آب جوش دم کرده و روزی ۳ فنجان به کودک خود بدهید.
جعفری را خرد کرده در شیر گرم بریزید و صبح ناشتا میل نمایید.
اگر علت بیماری تنفسی برونشیت است، شما می توانید سه حبه سیر را پوست کنده، ریز ریز خورد می کنید و در یک لیوان شیر جوش می ریزیم و قبل از خواب می نوشید. [2]
ترفند بعدی برای از بین بردن برونشیت این است که شما ترکیبی از یک قاشق چای خوری دانه کنجد، یک قاشق چای خوری دانه‌ی کتان را با مقداری نمک و یک قاشق چای خوری عسل درست کنید. این مخلوط را می‌توانید قبل از خوابیدن بخورید.
چند قطره از روغن اوکالیپتوس را در آب جوش ریخته، بخور دهید.
 

غذاهایی با طبع گرم مانند گوشت گوسفند، گوشت شتر، نان، نخود ،عسل ، خرما و موز و خشکباری هم چون بادام شیرین، پسته ، انجیرخشک و همچنین ادویه جاتی نظیر زیره، سیاه دانه، دارچین، زعفران، زنجبیل ،برای مبتلا به برونشیت مزمن مفید است.
این نوع بیماران از مصرف غذاهایی با طبع سرد مانند گوشت گوساله، سفیده تخم مرغ، ماست و میوه های ترش و داروهای گیاهی با طبع سرد، مانند خاکشیر، زرشک ،عناب، عرق کاسنی، عرق شاتره ،خودداری کنند.
امام رضا علیه السلام در باره تنگی نفس فرموند :« پرخوری در خوردن تخم مرغ آبپز ، نفس تنگی و نفس بریدگی می آورد.» [3]
اما برای بیماری های تنفسی مصرف غذاهای سرخ کردنی، چرب و روغن دار، شیر، ماست، میوه هایی مانند هندوانه، خیار، نارنگی و پرتقال مضر است.
گیاهان مفید برای بیماران تنفسی، شامل هویج ، سالاد، کاهو و ترب، جوانه گندم، کرفس، آبلیمو، روغن زیتون، آب کاهو، آب جعفری، آب کرفس، آب شلغم ،آب پیاز، گل‌کلم، قهوه غلیظ و خرما هستند.

پی نوشت
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم: شهید کاظمی، 1396، صفحه 110.
[2] خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396 ، صفحه 40.
[3] محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1407 ق، جلد 62، صفحه 321.