شوخی و خنده مسری بوده پس سعی کنید تا خودتان را با افراد مومن و شوخ طبع همنشین سازید. میل به خندیدن یک خاصیت محبت آمیز و سودمند است.
مقدمه
کمتر کسی پیدا میشود که به دنبال شادی و به کارهایی که باعث شادی و نشاط است نگردد، همه انسان ها به شادی و مزاح کردن علاقه دارند؛ چرا که شادی کردن، امری غریزی و فطری بشر است. با شوخ طبعی و مزاح کردن درست، فشارهای روانی که از استرس های روزمره بر انسان حاکم میشود، کاسته خواهد شد و فضای روان را صفا و نشاط میبخشد. اسلام به پیروان خودش سفارش های فراوانی دارد که با چهره گشاده و روی خندان با دیگران مواجه شوید و از چهره اخمو و عبوس دوری کنید. پیامبر خدا میفرماید : مومن، شوخ طبع و اهل بازی است و منافق، اخمو و عصبی مزاج است. [1]
شما وقتی با چهره گشاده و خندان با دیگران برخورد می کنید در واقع یک زمینه سازی می کنید برای اینکه دیگران بتوانند به راحتی با شما ارتباط بگیرند و یک وسیله برای جذب کردن دیگران است بدون اینکه هزینه مالی بکنید. امام علی (علیهالسلام ) در این مورد می فرمایند : « خوش رویی، احسانی است بی هزینه».[2]
شما وقتی با چهره گشاده و خندان با دیگران برخورد می کنید در واقع یک زمینه سازی می کنید برای اینکه دیگران بتوانند به راحتی با شما ارتباط بگیرند و یک وسیله برای جذب کردن دیگران است بدون اینکه هزینه مالی بکنید. امام علی (علیهالسلام ) در این مورد می فرمایند : « خوش رویی، احسانی است بی هزینه».[2]
حفظ حرمت ها در هنگام شوخی کردن
شوخی ها و مزاح های ما گاها از حد و حدود خود خارج شده و از مسیر حق منحرف می شود و به سمت نزاع کشیده میشود. مزاحی که قرار بود حال دل ما را خوب کند سبب نزاع می شود. چرا؟ چون در استفاده کردن از آن افراط می کنیم و حدود آن را رعایت نمیکنیم. شما به این داستانی که در ادامه خواهد آمد دقت کنید و ببینید که شوخی کردن و حفظ احترام یکدیگر چگونه در کنار هم جمع میشوند.
روزی پیامبر و حضرت علی(علیهالسلام) کنار هم خرما می خوردند. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) هر خرمایی را که می خورد، به آرامی، هسته اش را نزد هسته های علی (علیهالسلام) می گذاشتند. هنگامی که از خوردن خرما دست کشیدند، همه هسته ها جلوی حضرت علی (علیهالسلام) بود. پیامبر در این موقع، رو به حضرت علی(علیهالسلام) کردند و فرمودند: «ای علی! بسیار می خوری». حضرت علی (علیهالسلام) در جواب پیامبر فرمودند: «آن که خرما را با هسته خورده است، پرخورتر است».[3]
نکته: هنگام شوخی و مزاح نباید با شخصیت یک فرد بازی کنید و او را مورد تمسخر و توهین قرار دهید تا دیگران بخندند، بلکه باید شوخی ها و طنز های شما به گونه ای باشد که به شخصیت دیگران لطمه نزند. امام باقر (علیه السلام) میفرماید :خداوند عزوجل دوست دارد کسى را که در میان جمع شوخی کند به شرط آن که ناسزا بگوید.[4]
روزی پیامبر و حضرت علی(علیهالسلام) کنار هم خرما می خوردند. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) هر خرمایی را که می خورد، به آرامی، هسته اش را نزد هسته های علی (علیهالسلام) می گذاشتند. هنگامی که از خوردن خرما دست کشیدند، همه هسته ها جلوی حضرت علی (علیهالسلام) بود. پیامبر در این موقع، رو به حضرت علی(علیهالسلام) کردند و فرمودند: «ای علی! بسیار می خوری». حضرت علی (علیهالسلام) در جواب پیامبر فرمودند: «آن که خرما را با هسته خورده است، پرخورتر است».[3]
نکته: هنگام شوخی و مزاح نباید با شخصیت یک فرد بازی کنید و او را مورد تمسخر و توهین قرار دهید تا دیگران بخندند، بلکه باید شوخی ها و طنز های شما به گونه ای باشد که به شخصیت دیگران لطمه نزند. امام باقر (علیه السلام) میفرماید :خداوند عزوجل دوست دارد کسى را که در میان جمع شوخی کند به شرط آن که ناسزا بگوید.[4]
شوخی های بیش از حد و اندازه
شوخی و مزاح کردن خوب است اما نباید به حد افراط برسد. به گونه ای که در هر حالتی شوخی کنید، تا حدی که غیر قابل تحمل باشد. شوخی های که تکراری و مداوم باشد و در آن به شخصیت دیگران توهین شود و دروغ هم چاشنی آن باشد، سبب رنجش خاطر دیگران می شود. حتی کینه و دشمنی را به همراه خواهد آورد. امام على( علیه السلام) در این مورد میفرمایند : شوخى زیاد، ارج و احترام را مى برد و موجب دشمنی می شود.[5]
شوخ طبع بودن یعنی مقاوم در برابر مشکلات
شوخی و خنده مسری بوده پس سعی کنید تا خودتان را با افراد مومن و شوخ طبع همنشین سازید. میل به خندیدن یک خاصیت محبت آمیز و سودمند است. مشکلات فراوانی در طول زندگی به سراغ شما خواهد آمد، یک خنده کوچک، شما را به سوی سبک شدن و خلاصی از زیر بار مشکلاتی که با آن مواجه هستید سوق می دهد، ارتباط آزاردهنده و پرتنش را آسان می کند و می تواند شما را از لحظات سخت زندگی عبور دهد.
شوخ طبعی و جذب دیگران
خیلی از افراد توانایی این را دارند مه دوستان جدیدی را پیدا کنند اما افراد زیادی نیستند که میتوانند با رفتارهای درست، دوستان خودشان را حفظ کنند. بهترین راه برای اینکه دوستان شما در کنارتان بمانند این است که خوش اخلاق و شوخ طبع باشید. شوخ طبعی، باعث میشود تا دیگران از بودن در کنار شما لذت ببرند.
شوخ طبعی و رفع مشکل دیگران
انسان بخاطر اجتماعی بودنش با افراد زیادی مواجه است. همین مواجه بودن سبب میشود تا یک احساس مسئولیتی هم نسبت به دیگران داشته باشد. اگر دوست ما دارای روحیه غم و اندوه شده ما باید با شوخ طبعی و طنز برای او فضای شادی را فراهم سازیم تا روحیه او عوض شود. امام صادق (علیهالسلام) میفرماید :همانا سیره پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) این بود که با کسی شوخی میکرد تا او را مسرور سازد. [6]
ما میتوانیم با کارهای درست و اصولی هم شخصیت خودمان را حفظ کرده و هم شادی و سرور را به قلب برادر دینی خودمان وارد سازیم. امام علی (علیهالسلام) فرمودند : سیره پیامبر خدا این بود که وقتی یکی از اصحاب خود را غمگین می دید، او را به وسیله شوخی کردن، شاد میکرد و می فرمود: خداوند، نفرت دارد از ترشرویی در چهره برادرش. [7]
پی نوشت :
[1] تحف العقول، صفحه 49، بحار الانوار، جلد 77، صفحة 155.
[2] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث 1503.
[3] محمّد رضا رمزی اوحدی، 1001 داستان از زندگانی امام علی (علیهالسلام) قم: انتشارات سعید نوین، صفحه 98.
[4] محمد کلینی، اصول کافى ، جلد 2، صفحه 663، ح4.
[5] غررالحکم، جلد 4، صفحه 597، ح7126.
[6] فضلبنحسن طبرسی، ترجمه سیدحبیبالله موسوی، مکارم الاخلاق، تهران: حبیب، 1389، صفحه 21.
[7] مستدرک الوسائل ،جلد 8، صفحه 321.
ما میتوانیم با کارهای درست و اصولی هم شخصیت خودمان را حفظ کرده و هم شادی و سرور را به قلب برادر دینی خودمان وارد سازیم. امام علی (علیهالسلام) فرمودند : سیره پیامبر خدا این بود که وقتی یکی از اصحاب خود را غمگین می دید، او را به وسیله شوخی کردن، شاد میکرد و می فرمود: خداوند، نفرت دارد از ترشرویی در چهره برادرش. [7]
پی نوشت :
[1] تحف العقول، صفحه 49، بحار الانوار، جلد 77، صفحة 155.
[2] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث 1503.
[3] محمّد رضا رمزی اوحدی، 1001 داستان از زندگانی امام علی (علیهالسلام) قم: انتشارات سعید نوین، صفحه 98.
[4] محمد کلینی، اصول کافى ، جلد 2، صفحه 663، ح4.
[5] غررالحکم، جلد 4، صفحه 597، ح7126.
[6] فضلبنحسن طبرسی، ترجمه سیدحبیبالله موسوی، مکارم الاخلاق، تهران: حبیب، 1389، صفحه 21.
[7] مستدرک الوسائل ،جلد 8، صفحه 321.