ناشناس
مشاوره تربیت فرزند: پسرم نمیتونه از خودش دفاع کنه باید چیکار کنم؟
با عرض سلام و تشکر از راهنماییتون
پسری دارم ۵ ساله که خیلی پیش همبازیهاش کوتاه میاد و به هیچ وجه از خودش دفاع نمیکنه. همیشه ازین ترس داره که اگر اسباب بازیهاشو به دوستش نده دیگه کسی باهاش بازی نمیکنه یا حتی اگر کتکش بزنن واکنشی نشون نمیده و فقط شاید گریه کنه و بیاد به خودم بگه. در برخی موارد که به خودمم نمیگه و بازی رو ادامه میده. هیچوقت تشویقش نکردم وقتی از کسی کتک خورد اون هم کتکش بزنه ولی الان پشیمونم که چرا اینکارو نکردم. بیشتر بجای اینکه فکر خودش باشه به فکر طرف مقابله که آسیب نبینه . مثلا تو پارک یه پسربچه هولش داد گفتم خوب چرا تو کاری نکردی گفت آخه اون دم پله بود شاید میفتاد با اینکه خودش بالای سرسره بود و خطر پرت شدن به پایین. با توجه به اینکه امسال پیش دبستانیه و دیگه بزرگتری همراهیش نمیکنه واقعا نگران اینم که ممکنه آسیب ببینه و بچه ها اذیتش کنن. لطفا راهنمایی کنید چکار کنم.
مشاور: خانم موحدنساج
سلام به شما پرسشگر محترم و سپاس بابت اعتمادتان به راسخون، امیدوارم این پاسخگویی زمینه ای باشد برای رفع دلنگرانی شما.
دوست عزیز، مقابله متقابل و تشویق کودکان به این کار نه تنها درست نیست بلکه به پسرتان برای ابراز خشونت مجوز می دهید. در واقع به کودکتان می گویید، همیشه باید مقابله به مثل کند و یا به صورتی انتقام رفتار اشتباه دیگران را بگیرد. شاید این کار در کوتاه مدت، این حس را به شما بدهد که او می تواند از حقش دفاع کند، ولی پس از مدتی، با رشد رفتارهای خشونت آمیز در او، در واقع مشکل جدیدی برای خود و او ایجاد خواهد شد.
تجویز مقابله به مثل کردن، بیشتر مربوط به تربیت های قدیمی بوده است. در واقع آنها به دلیل حس استیصالی که در مقابله با زورگویی دیگران داستند برای مخفی کردن ترس و ضعف های خود پشت رفتار خشونت آمیز پنهان شده و کودکان را نیز به این رفتار تشویق می کردند. بهترین شیوه برای تربیت کودکان و آماده کردن آنها برای قرار گرفتن در مناسبات صحیح اجتماعی، رشد شخصیت آنهاست. شما کودک دانایی دارید. پسری را به خاطر تحلیل درستی که داشته از سرسره هل نمی دهد. حال زمانی را تجسم کنید که او متقابلا کودک خاطی را هل دهد، او تعادلش را از دست بدهد و پرتاب شود، و چه بسا همه ی شما درگیر مشکل جدیدی به خاطر صدمه دیدن آن کودک شوید. به جای نگرانی بابت این امر، رفتار جرآت مندانه را به کودکتان آموزش دهید. تا بتواند همیشه سخن خود را با بیانی مناسب ابراز داشته و با فراگیری روش های نه گفتن و چگونگی دفاع از حقوق خود به روش عقلانی، او را برای زندگی آینده آماده کنید. در بسیاری از مراکز مشاوره برای کودکان دوره های مهارتهای ده گانه زندگی کودک برای سنین مختلف برگزار می شود. بیشتر کودکانی که در این دوره ها شرکت می کنند با کسب روش های صحیح روابط اجتماعی و حل مسئله دارای اعتماد به نفس بالایی میشوند که نتیجه این امر اتخاذ تصمیمات صحیح در زمان های گوناگون است. یک توصیه مهم، دخالت نکردن والدین در مشاجرات کودکان است تا زمانی که خطری آنها را تهدید نکند، اجازه دهید خودشان مشکلشان را حل کنند. مداخله والدین در دعواهای کودکان، باعث وابستگی کودکان، عدم رشد شناختی آنها و ... می شود. دعواهای بچه ها مانند بزرگسالان ناشی از خصومت نیست، بلکه هر کدام برای حفظ حریم خود با دیگری درگیر می شود. حال کودکی با روش کتک زدن همبازی ها خواهان حفظ حدود خود است، گاهی کودکی با بیان و سخن گفتن و ایجاد روابط صحیح به این کار مبادرت می کند.
هرگاه کودکتان با گریه پیش شما شکایتی آورد، او را نوازش کنید تا حس همدلی را برایش به ارمغان آورید. ولی به او بگویید خودش باید مشکلش را حل کند و شما در دعوایشان مداخله نمی کنید.
در این مناسبات، کودکان در واقع با دعوا ناتوانی شناختی خود را نشان می دهد، نه جرات خود را. زیرا فرد توانمند همزمان با حفظ منافع خود، تمام تلاش خود را می کند تا حریم کودک دیگر را نیز حفظ کند. در واقع کودکی که برای حفظ حریم خود به فرد مقابل صدمه وارد می کند، به شکلی برای حدود دیگران احترام قائل نیست. اگر در رفتار کودکتان کم رویی و ناتوانی در ابراز وجود می بینید با تشویق رفتارهای درست و صحیح او و با تقویت روابط اجتماعی به مرور این کمرویی را رفع کنید. ولی اگر، در دعواها حرف خود را می زند و فقط با آنها مقابله بدنی نمی کند نگران نباشید. در واقع شما کودک باهوش و با اعتماد به نفسی دارید.
موفق باشید.
بیشتر بخوانید:
