با سلام. خواهر گرامی بهتر بود در مورد شیوه های تربیتی او ، اینکه آیا در مدرسه نیز همینطور است ، و فرزند چندم خانواده است نیز توضیحاتی می دادید، و همچنین از علت گریه های او صحبتی به میان نیاورده اید ، آیا احساس می کنید فرزندنتان از همان ابتدا همین رفتار را داشت و برخورد شما به گونه ای بوده است که این رفتار در او تثبیت شده است یا به تازگی این رفتار در او به وجود آمده است؟ با این حال زودرنجی، می تواند علل و ریشه های بسیار مختلفی داشته باشد. من با اطلاعات محدودی که ارائه کردید، نمی توانم به طور قطع بگویم که ریشه و علت اصلی زودرنجی فرزند شما چیست اما به برخی از مهم ترین علل آن و راهکارهای لازم جهت رفع این خصیصه اشاره خواهم داشت. اگر با مشاهده ی رفتار فرزندتان احساس می کنید گریه های او بی دلیل و منطق است یا به عبارتی بیشتر اوقات احساس می کنید خواسته های او بیش از حد است و توقعات بیجایی دارد و در برابر رد درخواست های غیر منطقی و افراطی که دارد به گریه می افتد و توجه نمی کند که امکان پاسخگویی برای شما وجود دارد یا خیر، یا اینکه دخترتان برای هر چیزی و رسیدن به خواسته هایش بدخلقی و ناله به راه می اندازند ، بهتر است بدانید که این رفتار ناشی از محبت و توجه افراطی سابق شما و همسرتان به او می باشد که احتمالا مدام سعی می کرده اید دخترتان هیچ کم و کاستی ای در زندگی اش احساس نکند و همیشه همه چیز برایش فراهم بوده است. اگر اینطور بوده بهتر است چند ماهی گریه ها و بدقلقی های او را به جان خریده و به تدریج محرومیت های آگاهانه برایش به وجود بیاورید یعنی سعی کنید تسلیم خواسته های او نشوید واجازه دهید برخی از اموری که توانایی اجرایی آن را دارد خودش برعهده بگیرد، قبل از نیاز واقعی به یک وسیله و یا حتی نیاز عاطفی آن را زودتر برایش فراهم نکنید و اجازه دهید بتواند از شما برای درخواستی خواهش کند، پس از این به بعد اگر خواسته ای را مطرح می کند و بر آن اصرار می ورزد در چنین موقعیتی یک جمله (وقتی کارم تمام شد) را بعد از هر بار تقاضای او تکرار کنید و توجه داشته باشید که تسلیم گریه یا قشقرق او نشوید ، حتی اگر نمی توانید در حضور دیگران گریه های او را تحمل کنید بهتر است برای برای مدتی ارتباطات خود را با دیگران محدودتر کنید یا حتی قبل از ورود مهمان یا مهمانی رفتن به توافق برسید. در چنین موقعیت هایی برای او استدلال بیاورید و اگر نپذیرفت از اصل خاموشی استفاده کنید. یعنی رفتار غیر منطقی او را نادیده بگیرید. البته برای اثر گذاری اصل خاموشی، همه ی اعضای خانواده باید با هم همراه باشند. اگر شما بی توجهی کنید و در همان زمان ، دیگران به او توجه کنند اصل خاموشی تاثیری نخواهد داشت(جالب است بدانید حتی سرزنش بعد از گریه نوعی توجه و تقویت برای کودک محسوب می شود پس در اصل خاموشی نسبت به رفتاری که نمی پسندید کاملا بی توجه می شوید). تاثیر نادیده گرفتن سنجیده بدین جهت است که فرزند شما می فهمد با گریه و قشقرق نمی تواند شما را تسلیم کند و خلع سلاح می شود. او می فهمد که سلاح گریه و قشقرق برندگی اش را از دست داده است. توصیه می کنم در نخستین موردی که از این اصل استفاده کردید ، پس از آرام گرفتن کودک، او را به مشابه خواسته اش برسانید و به او بگویید که وقتی گریه نمی کند دوست داشتنی تر است. البته پس از آرامش دخترتان هرگز از جمله ای چون "دیدی با گریه نمی توانی به خواسته ات برسی" یا "دیدی گریه فایده ای ندارد" و ...استفاده نکنید. با این گونه جمله ها او را تحقیر می کنید و به موضع لج می کشانید. یکی دیگر از علل زودرنجی فرزندتان می تواند حسادت نسب به دیگران به خصوص هم سن و سال هایش باشد، (اگر دلایل به گریه افتادن فرزندتان را نتوضیح داده بودید راحت تر می شد این فرضیه ها را رد کرد یا پذیرفت). با این حال حسادت در کودکان قبل از دوره ی بلوغ به وفور یافت می شود ولی تا زمانی که کودکان و نوجوانان به اشکال گوناگون مستقیم و غیر مستقیم حسد خود را بروز نداده باشند، مسئله ای نیست و با فهمیدن آن می توان وی را به سمتی سوق داد که آن رفتار مورد حسادت را در خود تقویت کند یا به عبارت دیگر از این احساس به عنوان یک انگیزه ی درونی استفاده کرد. اما زمانی که به دلایل مختلف نسبت به شخص یا جمعی احساس منفی پیدا کرده و رفتارهای آزارگرانه ای را به کار گیرد لازم است در مورد او مداخله ای انجام شود. بچه ها معمولا اگر در منزل احساس تبعیض نمایند، همواره دچار ناکامی گردند، نیازهای اساسی شان برآورده نشود و وجود فرد دیگری سبب شود که احساس کم ارزشی نمایند به تدریج حق یا ناحق نسبت به عامل یا عوامل این قبیل تجارب ناخوشایند، حسادت ورزیده و رفتار حسودانه نشان می دهند. مثلا چنانچه کودک دیگری در خانه حضور داشته باشد و مادر به او نیز توجه داشته باشید طبیعی است که نسبت به او حسادت خواهد کرد. برای پیشگیری از این قبیل رفتارهای حسودانه ی کودکان نسبت به دیگران ، شایسته است که ضمن ایجاد ذهنیت خوشایند در بین کودکان نسبت به یکدیگر و تقویت احساس و رفتار محبت آمیز آنها به همدیگر، تلاش نمایید که کرامت و احترام فرزندتان را با رفتارهای معقولانه ی خود حفظ و تقویت نمایید. مثلا در روزهایی که کودکان دیگری نیز در خانه تان حضور دار د همه ی کارها و نیازهای مربوط به بچه های دیگر را به کمک فرزندتان انجام دهید. و هرگز او را در مقابل دیگران مخصوصا هم سن و سال هایش تنبیه و سرزنش نکنید و با شیوه های متفاوت و صحبت کردن سعی کنید مهارت کنار آمدن با دیگران و سازگاری هر چه بیشتر او را در موقعیت های به خصوص به وی آموزش دهید تا در آینده در ارتباط با دیگران دچار مشکل نشود. و سومین علل زودرنجی و یکی از مهم ترین دلیلی که خود را به شیوه ی قشرق به راه انداختن و گریه نشان می دهد ،کمبود مهارت های اجتماعی است . یعنی کودک شما به راحتی نمی تواند احساسات خود را بروز دهد ، رفتار جرئت مندانه از خود نشان نمی دهد در عوض از طرق دیگری مثل پرخاشگری ، در خود ریختن یا حتی پنهان شدن پشت شما از خود حمایت می کند، شیوه های بیان درخواست و نیازهایش به نحوی که امکان برآورده شدن آنها زیاد باشد را نمی داند ، و به دلیل همین کمبود مهارت های اجتماعی احتمالا در دوستی های خود نیز موفق عمل نمی کند. پس اگر این عامل را در رفتار فرزندتان موثر یافتید ، با آموزش های مستقیم و غیر مستقیم و ایجاد چالش در ذهن وی سعی کنید او را توانمندتر کنید تا مجبور نباشد برای جلب توجه شما و دیگران از روش هایی مانند ناراحت شدن و گریه های فراوان استفاده کند . در نهایت ضمن توجه کردن به عوامل بالا دخترتان را وادارید که تجربیات واقعی زندگی و ذهنی اش را با شما در میان گذارد از او بخواهید به شما بگوید چه احساسی دارد ؟ البته لازم نیست بلافاصله بعد از ناراحتی و گریه کردنش به سراغش رفته و به او محبت کنید و دلیل رفتارش را بخواهید زیرا به تدریج بعد از این عمل شرطی خواهد شد به این معنی که هر وقت خواستار محبت شما بود به جای انجام رفتارهای پخته و صحبت کردن به گریه و ناراحتی متوسل می شود. پس بهترین زمان وقتی است که رابطه ی خوبی دارید و به ظاهر آرام است. موفق باشید.