رامین زین ساز
فرزند سه و نیم ساله ای دارم که به تازگی کلمات زشتی...
فرزند سه و نیم ساله ای دارم که به تازگی کلمات زشتی مثل بی شعور و ... یاد گرفته و به محض عصبانیت به زبان می آورد با بی توجهی و محل نگذاشتن به حرفهایش و یا عصبانی شدن هم موفق به ترک کردن نشدیم لطفا ما را راهنمایی بفرمایید.
مشاور: خانم سعیده صفری
باسلام. برادر گرامی باید خدمت شما عرض کنم که نادرند کودکانی که حداقل گاه و بی گاه بد دهنی نکنند یا کلمات نامربوط و زشت به زبان نیاورند. بعضی کودکان برای آنکه استقلال خود را نمایش دهند، به این کار مبادرت می کنند. بعضی وقتها زمانی که عصبانی می شوند فحش می دهند. بعضی دیگر از این کار لذت می برند و به عنوان تفریح بددهنی می کنند. در حدود سه سالگی، کلمه هایی که با برخی اعمال بدنی کودک مناسبت دارد، به فرهنگ لغات او وارد می شود، کلماتی مثل "پی پی"، "جیش" و .. بعدها کودک کلمه ها و عبارت های دیگری هم فراخواهد گرفت. در اکثر موارد اگر بی اعتنایی به رفتار را ادامه دهید (نحندیدن، یا عصبانی شدن) باعث می شود پس از مدتی این مشکل رفع شود. پس صبور باشید. کلمه های زشت و فحش های رکیک، گهگاه از ذهن همه ی ما می گذرند. حال ما آموخته ایم که خودمان را کنترل کنیم و آنها را بر زبان نیاوریم و این درست همان رفتاری است که کودکان هم باید بیاموزند. راه هایی وجود دارد که کودک را از به کار بردن کلمه های نامناسب باز می دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهم کرد. در اولین قدم سعی کنید برای فرزند کوچکتان الگوی خوبی باشید. کودکان در این سن از والدین و کسانی که نقش مهمی در زندگی آنها دارند مانند خانواده های شما تقلید می کنند. بنابراین طوری رفتار کنید که از فرزندتان انتظار دارید. اگرشما دشنام بدهید و ناسزا بگویید، آنها هم چنین خواهند کرد. آنها درک نمی کنند که چرا شما می توانید فحش بدهید ولی آنها مجاز نیستند. اگر شما هنگام عصبانیت به حد انفجار می رسید و نمی توانید خودتان را کنترل کنید، انتظار نداشته باشید که کودکتان بتواند. از همان ابتدا به فرزندتان نشان دهید که چه موقع هایی حرف ناجور زده و یا کلمه ی نامربوطی را به کار برده است. و حقیقت دیگر این است که توجه بیش از حد به این رفتارها، باعث می شود که کودک، به این اعمال زشت ترغیب شود. بیش از حد واکنش نشان ندهید . به کودکتان به طور خیلی جدی و با قدرت بگویید که اصلا دوست ندارید او چنین کلماتی را که مناسب شخصیت او نیست به کار ببرد، ولی اگر به شدت واکنش نشان دهید، چه با ترساندن، چه با خندیدن به این حرف ها، ممکن است او را برای این حرف ها انگیزه دارتر کنید. بچه های خردسال مثل کودک شما فکر می کنند به کار بردن بعضی کلمه ها نوعی بازی است، در حالی که اصلاً معنای آنها را نمی دانند. وقتی کودک شما یک کلمه ی بد به کار می برد ، بی خود جیغ و داد نکنید و ادای شوکه شدن را در نیاورید. بی تردید، شما قبلاً هم آن کلمه را شنیده بودید. اگر شما با بکار بردن یک کلمه ی خاص، همچون سیب ممنوع حضرت آدم رفتار کنید، کودک ممکن است حتی در به کار بردن آن کلمه حریص تر شود. و بعد از انجام این کارها سعی کنید جایگزیین های مناسب را نیز به کودکتان بیاموزید. به او یاد دهید وقتی کسی به او فحش می دهد، در واقع فقط یک حرف ناجور شنیده و حرف نمی تواند به انسان آسیبی برساند. کودکتان را طوری آماده کنید که بتواند برخورد درستی داشته باشد. وقتی فحش می شنود درست عمل کند و خودش هم به کسی فحش ندهد. به کودکتان بگویید که فلان فحش یا فلان عبارت توهین آمیز دقیقا چه معنایی دارد و چرا نباید از آن استفاده کند. همچنین ، به او بگویید چرا آن عبارت خاص می تواند احساسات دیگران را جریحه دار کند. ولی حقیقت این است که شما با سخنرانی برای کودکتان تاثیر کمی روی او دارید پس به جای صحبت کردن با کودکتان نمایشی ترتیب دهید و در ضمن اجرای آن، به او بیاموزید که رفتار درستی داشته باشد و از فحش دادن بیزار شود. به کودک یاد دهید که به فحش های دیگران اعتنایی نکند. اگر نمی تواند بی اعتنا باشد، به او یاد دهید که چگونه به دوستانش نشان دهد که از فحش آنها خوشش نمی آید. برای مثال : "اگر بهم فحش بدهی باهات بازی نمی کنم" و یکی دیگر از روش های جایگزین این است که با آموزش انواع احساسات و هیجانات به کودک خردسالتان بیاموزید که چگونه به جای فحش دادن به کسی، احساسش را نسبت به مخاطبش بیان کند. برای نمونه :"به جای اینکه به علی بگی بی شعور، براش توضیح بده که از دستش عصبانی هستی، چون جلوی دوستات تو را مسخره کرده" و به این ترتیب فرزندتان را به استفاده از واژه های دیگر ترغیب کنید. کودک شما به واژه هایی نیاز دارد که از آن طریق عصبانیت یا احساسات شدیدش را بیرون بریزد. او را تشویق کنید به جای استفاده از واژه ها و عبارت های توهین آمیز که ممکن است او را به دردسر بیاندازد، از جمله هایی استفاده کند که ناراحت کننده و رکیک نیستند. در صورت درست صحبت کردن، فرزندتان را تحسین کنید. به او نشان دهید که وقتی درست و مؤدبانه حرف می زند چه قدر از او راضی هستید. اگر کودکتان از دوستش عصبانی است و به جای فحش دادن به او می گوید : "رضا من واقعا از دستت عصبانی هستم. اسباب بازی منو بده و گرنه به مامنم می گم" به او نشان دهید که بسیار خوب حرف زده و شما از رفتار او خوشتان می آید. در نهایت اگر کودکتان پس از انجام روش های بالا، هنوز به فحش و ناسزا و به کار بردن حرف های رکیک ادامه می دهد، از پی آمدهای زیر استفاده کنید: از محرومیت موقت استفاده کنید. اگر کودک با وجودی که برای او توضیح داده اید که نباید ناسزا بگوید، به طور مداوم چنین می کند از این روش استفاده کنید و کودک را بعد از هر بار فحش دادن به مکان مخصوص اخراج ببرید. بعضی امتیازها را از او پس بگیرید و فقط زمانی آنها را به او برگردانید که رفتارش درست شده باشد. و حتی می توانید روشی برای جریمه و تاوان پایه ریزی کنید و از آن به عنوان پی آمدی برای به کار گیری واژه های نامناسب استفاده کنید. موفق باشید.