وظایف والدین در بدو تولد فرزند
پرسش :
وظایف والدین در بدو تولد فرزند چیست؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
الف. کام گرفتن فرزند با تربت کربلا
گام چهارم در تربیت، هنگام تولّد فرزند است. اوّلین نکته این است که وقتی فرزند ما به دنیا می آید، کام او را با تربت آقا ابی عبدالله الحسین علیه السّلام بگیریم. خیلی خوب است که ما از همان ابتدا پیوندی بین فرزندان و اهل بیت علیهم السّلام ایجاد کنیم. در قدیم وقتی بچّه ای به دنیا می آمد، والدین او نمی پرسیدند که دختر است یا پسر، بلکه می گفتند: آیا این گریه کن یا سینه زن حسین علیه السّلام است؟ یعنی والدین از همان اوّل این ارتباط بین فرزند و اهل بیت را برقرار می کردند.
ب. آشنایی با مفاهیم دینی در بدو تولّد
نکته ی بعدی گفتن اذان و اقامه در گوش راست و چپ فرزند است تا انشاءالله او از همان اوّل با مفاهیم توحیدی و نام پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله و ولایت امیرالمومنین علیه السّلام آشنا شود.
ج. نام نیک گذاشتن بر روی فرزند
سوّمین نکته ای که باید به آن توجّه شود و حتّی تاکید شده است که قبل از تولّد فرزندان این اتّفاق بیفتد، نام نیک روی فرزندان گذاشتن است. نام نیک گذاشتن، حقّی است که فرزند بر والدین دارد و آنها باید به نحو مطلوب این حق را اداء کنند. الحمدلله آن چیزی که آمارها از ثبت احوال کشورمان نشان می دهند، این است که بیش ترین نام ها امروز، نام اهل بیت علیهم السّلام است. امّا گاهی اوقات پدر و مادرها به دنبال اسم های نادر هستند؛ مثلاً آنها یک کتاب اسم می خرند و بین ده هزار یا بیست هزار اسم، اسمی را انتخاب می کنند که در فامیل نباشد. این شیوه، شیوه ی صحیحی نیست.
جفایی بر پیامبر اعظم!
وقتی فرزندان پسر ابی عبدالله الحسین علیه السلام به دنیا می آمدند، ایشان نام آنها را علی می گذاشتند. علی اکبر، علی أوسط و علی اصغر. این روایت به ما می فهماند که اگر در یک خانه چند نام از نام های امیرالمومنین علیه السّلامباشد، اشکالی ندارد؛ چراکه این نام ها باید احیاء بشود. حتّی ما در بعضی از روایات داریم که اگر نام پیامبر گرامی اسلام در میان فرزندان یک خانواده نباشد، آنها به نبیّ مکرّم اسلام صلی الله علیه و آله جفا کرده اند. قطعاً در روز قیامت پدر و مادرهایی که نام های زیبا روی فرزندانشان گذاشتند، سربلند هستند و خوشحال می شوند که فرزندشان را در محضر الهی با نام اهل بیت علیهم السّلام صدا بزنند.
به وظیفه ی خود عمل کنیم!
پس نام نیک را فراموش نکنیم و نگران مد و مدگرایی نباشیم؛ چراکه ما باید به وظیفه خود عمل کنیم. فرض کنید ما به والدین آگاهی بگوییم: چون امروز غذای فست فود در جامعه مد شده است، شما هم به فرزندان خود فست فود بدهید؛ آیا آنها از جامعه تبعیت می کنند؟ نه، بلکه می گویند: من غذاهای خوب به فرزندم می دهم؛ ولو این غذا، غذای سنّتی باشد. در این رابطه نیز همین طور است؛ یعنی ما باید نگاه کنیم و ببینیم که چه چیزی به مصلحت فرزند ماست.
تأثیر نام بر خُلق و خوی فرزند
حتّی اسامی در خلق و خوی فرزندان ما و الگو پذیری آنها تأثیر دارد. وقتی ما نام فرزند خود را علی گذاشتیم، باعث می شود که او هروقت که نام مبارک امیرالمومنین را بشنود و به خود ببالد؛ همچنین باعث می شود که فرزند تلاش کند تا انشاءالله همانند ایشان باشد؛ یعنی از ویژگی ها و خصلت هایی که در وجود مبارک امیرالمومنین علیه السّلام است، الگوپذیری کند. پس خود این نام ها در آینده می تواند در فرزندان تاثیر گذار باشد؛ حتی بعضی از خانواده ها می گویند: ما بر روی فرزند خود نام اهل بیت علیهم السّلام گذاشتیم و حسّ می کنیم که خصوصیّت آن نام مبارک در فرزند ما وجود دارد؛ البته نه به معنای کامل مثلاً صفت گذشت یا کمک در آن بچّه وجود دارد. ما می خواهیم بگوییم: این اسم ها هم تأثیر دنیایی بر روی فرزند ما دارد و هم تأثیر اخروی.
اولویّت با نام های اهل بیت است ولی…
گاهی اوقات از ما سوأل می کنند که: اگر روی فرزندانمان نام اهل بیت را نگذاریم، چه نام های دیگری می توانیم بگذاریم؟ ما به آنها می گوییم: اولویّت در نام ها قطعاً نام اهل بیت است؛ ولی ایرادی ندارد که نام های خوب دیگر بر روی آنها بگذاریم؛ مثلاً نام یک گل را بر روی فرزند خود بگذاریم.
تغییر بعضی از نام ها توسط اهل بیت علیهم السّلام
ما وقتی در روایات داریم که اهل بیت عصمت و طهارت بعضی از اسم ها را تغییر می دادند؛ یعنی به والدین می گفتند: این اسم، اسم جهنّم است، این اسم به معنای آتش است، این اسم را افراد ظالم بر روی خود می گذاشتند و خوب نیست که روی فرزندان شما باشد.
الف. کام گرفتن فرزند با تربت کربلا
گام چهارم در تربیت، هنگام تولّد فرزند است. اوّلین نکته این است که وقتی فرزند ما به دنیا می آید، کام او را با تربت آقا ابی عبدالله الحسین علیه السّلام بگیریم. خیلی خوب است که ما از همان ابتدا پیوندی بین فرزندان و اهل بیت علیهم السّلام ایجاد کنیم. در قدیم وقتی بچّه ای به دنیا می آمد، والدین او نمی پرسیدند که دختر است یا پسر، بلکه می گفتند: آیا این گریه کن یا سینه زن حسین علیه السّلام است؟ یعنی والدین از همان اوّل این ارتباط بین فرزند و اهل بیت را برقرار می کردند.
ب. آشنایی با مفاهیم دینی در بدو تولّد
نکته ی بعدی گفتن اذان و اقامه در گوش راست و چپ فرزند است تا انشاءالله او از همان اوّل با مفاهیم توحیدی و نام پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله و ولایت امیرالمومنین علیه السّلام آشنا شود.
ج. نام نیک گذاشتن بر روی فرزند
سوّمین نکته ای که باید به آن توجّه شود و حتّی تاکید شده است که قبل از تولّد فرزندان این اتّفاق بیفتد، نام نیک روی فرزندان گذاشتن است. نام نیک گذاشتن، حقّی است که فرزند بر والدین دارد و آنها باید به نحو مطلوب این حق را اداء کنند. الحمدلله آن چیزی که آمارها از ثبت احوال کشورمان نشان می دهند، این است که بیش ترین نام ها امروز، نام اهل بیت علیهم السّلام است. امّا گاهی اوقات پدر و مادرها به دنبال اسم های نادر هستند؛ مثلاً آنها یک کتاب اسم می خرند و بین ده هزار یا بیست هزار اسم، اسمی را انتخاب می کنند که در فامیل نباشد. این شیوه، شیوه ی صحیحی نیست.
جفایی بر پیامبر اعظم!
وقتی فرزندان پسر ابی عبدالله الحسین علیه السلام به دنیا می آمدند، ایشان نام آنها را علی می گذاشتند. علی اکبر، علی أوسط و علی اصغر. این روایت به ما می فهماند که اگر در یک خانه چند نام از نام های امیرالمومنین علیه السّلامباشد، اشکالی ندارد؛ چراکه این نام ها باید احیاء بشود. حتّی ما در بعضی از روایات داریم که اگر نام پیامبر گرامی اسلام در میان فرزندان یک خانواده نباشد، آنها به نبیّ مکرّم اسلام صلی الله علیه و آله جفا کرده اند. قطعاً در روز قیامت پدر و مادرهایی که نام های زیبا روی فرزندانشان گذاشتند، سربلند هستند و خوشحال می شوند که فرزندشان را در محضر الهی با نام اهل بیت علیهم السّلام صدا بزنند.
به وظیفه ی خود عمل کنیم!
پس نام نیک را فراموش نکنیم و نگران مد و مدگرایی نباشیم؛ چراکه ما باید به وظیفه خود عمل کنیم. فرض کنید ما به والدین آگاهی بگوییم: چون امروز غذای فست فود در جامعه مد شده است، شما هم به فرزندان خود فست فود بدهید؛ آیا آنها از جامعه تبعیت می کنند؟ نه، بلکه می گویند: من غذاهای خوب به فرزندم می دهم؛ ولو این غذا، غذای سنّتی باشد. در این رابطه نیز همین طور است؛ یعنی ما باید نگاه کنیم و ببینیم که چه چیزی به مصلحت فرزند ماست.
تأثیر نام بر خُلق و خوی فرزند
حتّی اسامی در خلق و خوی فرزندان ما و الگو پذیری آنها تأثیر دارد. وقتی ما نام فرزند خود را علی گذاشتیم، باعث می شود که او هروقت که نام مبارک امیرالمومنین را بشنود و به خود ببالد؛ همچنین باعث می شود که فرزند تلاش کند تا انشاءالله همانند ایشان باشد؛ یعنی از ویژگی ها و خصلت هایی که در وجود مبارک امیرالمومنین علیه السّلام است، الگوپذیری کند. پس خود این نام ها در آینده می تواند در فرزندان تاثیر گذار باشد؛ حتی بعضی از خانواده ها می گویند: ما بر روی فرزند خود نام اهل بیت علیهم السّلام گذاشتیم و حسّ می کنیم که خصوصیّت آن نام مبارک در فرزند ما وجود دارد؛ البته نه به معنای کامل مثلاً صفت گذشت یا کمک در آن بچّه وجود دارد. ما می خواهیم بگوییم: این اسم ها هم تأثیر دنیایی بر روی فرزند ما دارد و هم تأثیر اخروی.
اولویّت با نام های اهل بیت است ولی…
گاهی اوقات از ما سوأل می کنند که: اگر روی فرزندانمان نام اهل بیت را نگذاریم، چه نام های دیگری می توانیم بگذاریم؟ ما به آنها می گوییم: اولویّت در نام ها قطعاً نام اهل بیت است؛ ولی ایرادی ندارد که نام های خوب دیگر بر روی آنها بگذاریم؛ مثلاً نام یک گل را بر روی فرزند خود بگذاریم.
تغییر بعضی از نام ها توسط اهل بیت علیهم السّلام
ما وقتی در روایات داریم که اهل بیت عصمت و طهارت بعضی از اسم ها را تغییر می دادند؛ یعنی به والدین می گفتند: این اسم، اسم جهنّم است، این اسم به معنای آتش است، این اسم را افراد ظالم بر روی خود می گذاشتند و خوب نیست که روی فرزندان شما باشد.
