رابطه عاطفی زن و شوهر در حضور فرزندان
پرسش :
رابطه عاطفی زن و شوهر با یکدیگر در حضور فرزندان باید چگونه باشد؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
یکی از سوالاتی که خانواده ها زیاد می پرسند این است که محدوده ی عاطفی زن و شوهر در مقابل فرزندان باید چقدر باشد؟ نگاه کنید، ما دو نوع ابراز عاطفه داریم: ۱_ محبّت کردن۲_ معاشقه کردن. ما می گوییم که در محضر بچّه ها، معاشقه کردن ممنوع است؛ ولی محبّت کردن مانعی ندارد.
موارد محبّت کردن زن و شوهر
شاید والدین بپرسند محبّت کردن یعنی چه؟ بعضی از محدوده ها که محبّت کردندر آن جا مانعی ندارد،عبارتند از:
الف. دیده بوسی
مثلاً یک شیوه محبّت کردن این است که وقتی آقا بعد از یک روز کاری به منزل می آید با همسر خود دیده بوسی داشته باشد؛ البته دیده بوسی عرفی؛ مانند دیده بوسی که وقتی خواهر این آقابه خانه ی او می آید انجام می دهدیا وقتی برادر این خانم به دیدن او می آید،انجام می دهد یا دیده بوسی هایی که پدر و فرزندان با یک دیگر دارند.
ب. دست دادن به هم دیگر
دست دادن پدر و مادر به هم دیگر در حضور بچّه ها هیچ ایرادی ندارد. در روایت داریم که وقتی پدر و مادر به هم دست می دهند و دست همدیگر را می گیرند، گناهانشان از لا به لای انگشتانشان می ریزد؛ یعنی خدا این رفتار را دوست دارد؛ لذا این نوع محبّت کردن، معاشقه کردن نیست؛ یعنی والدین می توانند آن را در حضور فرزندانشان با یک دیگر انجام دهند.
ج. به کار گرفتن الفاظ عاطفی
زن و شوهر می توانند در ارتباطات کلامی خود از کلمه های عاطفی استفاده کنند؛ مثلاً گاهی اوقات زن شوهر خود را با الفاظ محبّت آمیز صدا کند؛ یعنی همان الفاظی که مادر نسبت به فرزند خود به کار می گیرد.این رفتارها در حضور فرزندان ایرادی ندارد؛ البته سنّ فرزندان هم برای ما خیلی مهم است؛ چراکه بچّه ها در سنین نوجوانی به رفتار والدینشان حسّاس می شوند؛ بالاخره اطلاعات بچّه ها افزایش پیدا می کند و به رفتار پدر و مادر کنجکاو می شوند؛ لذا ما در آنجا می گوییم که والدین باید به همین رفتارهای عاطفی خود دقّت داشته باشند و احتیاط بیشتری کنند.
والدین با هم غریبه نباشند!
امّا زن و شوهر نباید در خانه غریبه باشند؛ یعنی نباید وقتی پدر از بیرون می آید، فقط یک سلام کند و مادر هم علیک بگوید.روابط زن و شوهر در این حد هم خوب نیست.
چند روز قبل آقایی در مرکز مشاوره به ما گفت:همسرم به حدّ کافی به منابراز علاقه و محبّت نمی کند. وقتی که ما با خانم صحبت کردیم، ایشان می گفتند: راستش من اصلاً نمی دانم که باید چه کار کنم؟! وقتی موضوع را بررسی کردیم، متوجّه شدیم که ایشان در خانواده ای بزرگ شدهکه آن ارتباطات عاطفی را ندیده است؛ یعنی این خانم در محیطی بزرگ شده اند که پدر و مادر، مثل یک غریبه در کنار هم قرار گرفته اند؛ لذا روابط عاطفی می تواند کمک کند که بچّه ها در آینده با شریک زندگی خود روابط بهتری را برقرار کنند.
فایده ی ارتباط والدین با یکدیگر
وقتی زن و مرد در حضور فرزندان چهارچوبرفتارهای عاطفی را رعایت کنند و به آن عمل کنند، یک فایده ی دیگری هم دارد و آن این است که خود بچّه ها حرمت پدر و مادر را بیشتر نگه می دارند؛ یعنی چه؟ یعنی وقتی پدر و مادر در حضور بچّه ها ابرازاحساسات می کنند، فرزندمتوجّه می شود که پدر و مادر هم دیگر را دوست دارند و با هم غریبه نیستند. ناراحتی پدر، ناراحتی مادر است و ناراحتی مادر، ناراحتی پدر است؛ لذا فرزندان در سنین بالای هفت سال، تلاش می کنند که دل پدر و مادر را به دست بیاورند و آنها نیزنسبت به والدین خود عاطفی ترمی شوند.
پاسخ به یک اشکال
امّا نکته ی آخر؛ گاهی بعضی از افراد می گویند:اگر پدر و مادر در حضور بچّه ها ارتباطات عاطفی آزادانه ایداشته باشند، اشکال ندارد؛ چراکه برای این بچّه عادی می شود. ما به آنها می گوییم: این عادی شدن را در چه می بینید؟ آیا منظور از عادی شدن این است که فرزند ارتباطات عاطفی ریز پدر و مادر را ببیند؟ قطعاً این نوع نگرش درست نیست؛ چراکه ممکن است فرزند دچار بلوغ های زودرس شود؛ خصوصاً در مورد بچّه هایی که از مرز سنین هفت و هشت سالگی عبور کرده اند. حتّی در سنین پایین تر ممکن است که بچّه ها بخواهند این رفتار ها را تقلید کنند؛ یعنی با هم سالانشان این کارها را انجام دهند؛ چراکه بچّه ها درسنّ هفت سالگی تقلید گران خوبی هستند.
این تقلید باعث می شود که فرزند ما آسیب شخصیّتی ببیند. لذا والدین باید همان حدّ وسط را در نظر بگیرند؛ یعنی نه مثل غریبه ها باشند و نه معاشقه داشته باشند؛ بلکه یک رابطه ی سالم و متعادل داشته باشند و سعی کنند که رفتار عاطفی آنها بچّه ها را حسّاس نکند؛ مثلاً مادر قبل از آمدن پدر به خانه آرایشمی کند؛ بعد می بینیم که دختر هم از فردا این کار را تقلید می کند. ممکن است که این تقلید ها پیامدهایی را به دنبال داشته باشد و آسیب هایی وارد کند.
یکی از سوالاتی که خانواده ها زیاد می پرسند این است که محدوده ی عاطفی زن و شوهر در مقابل فرزندان باید چقدر باشد؟ نگاه کنید، ما دو نوع ابراز عاطفه داریم: ۱_ محبّت کردن۲_ معاشقه کردن. ما می گوییم که در محضر بچّه ها، معاشقه کردن ممنوع است؛ ولی محبّت کردن مانعی ندارد.
موارد محبّت کردن زن و شوهر
شاید والدین بپرسند محبّت کردن یعنی چه؟ بعضی از محدوده ها که محبّت کردندر آن جا مانعی ندارد،عبارتند از:
الف. دیده بوسی
مثلاً یک شیوه محبّت کردن این است که وقتی آقا بعد از یک روز کاری به منزل می آید با همسر خود دیده بوسی داشته باشد؛ البته دیده بوسی عرفی؛ مانند دیده بوسی که وقتی خواهر این آقابه خانه ی او می آید انجام می دهدیا وقتی برادر این خانم به دیدن او می آید،انجام می دهد یا دیده بوسی هایی که پدر و فرزندان با یک دیگر دارند.
ب. دست دادن به هم دیگر
دست دادن پدر و مادر به هم دیگر در حضور بچّه ها هیچ ایرادی ندارد. در روایت داریم که وقتی پدر و مادر به هم دست می دهند و دست همدیگر را می گیرند، گناهانشان از لا به لای انگشتانشان می ریزد؛ یعنی خدا این رفتار را دوست دارد؛ لذا این نوع محبّت کردن، معاشقه کردن نیست؛ یعنی والدین می توانند آن را در حضور فرزندانشان با یک دیگر انجام دهند.
ج. به کار گرفتن الفاظ عاطفی
زن و شوهر می توانند در ارتباطات کلامی خود از کلمه های عاطفی استفاده کنند؛ مثلاً گاهی اوقات زن شوهر خود را با الفاظ محبّت آمیز صدا کند؛ یعنی همان الفاظی که مادر نسبت به فرزند خود به کار می گیرد.این رفتارها در حضور فرزندان ایرادی ندارد؛ البته سنّ فرزندان هم برای ما خیلی مهم است؛ چراکه بچّه ها در سنین نوجوانی به رفتار والدینشان حسّاس می شوند؛ بالاخره اطلاعات بچّه ها افزایش پیدا می کند و به رفتار پدر و مادر کنجکاو می شوند؛ لذا ما در آنجا می گوییم که والدین باید به همین رفتارهای عاطفی خود دقّت داشته باشند و احتیاط بیشتری کنند.
والدین با هم غریبه نباشند!
امّا زن و شوهر نباید در خانه غریبه باشند؛ یعنی نباید وقتی پدر از بیرون می آید، فقط یک سلام کند و مادر هم علیک بگوید.روابط زن و شوهر در این حد هم خوب نیست.
چند روز قبل آقایی در مرکز مشاوره به ما گفت:همسرم به حدّ کافی به منابراز علاقه و محبّت نمی کند. وقتی که ما با خانم صحبت کردیم، ایشان می گفتند: راستش من اصلاً نمی دانم که باید چه کار کنم؟! وقتی موضوع را بررسی کردیم، متوجّه شدیم که ایشان در خانواده ای بزرگ شدهکه آن ارتباطات عاطفی را ندیده است؛ یعنی این خانم در محیطی بزرگ شده اند که پدر و مادر، مثل یک غریبه در کنار هم قرار گرفته اند؛ لذا روابط عاطفی می تواند کمک کند که بچّه ها در آینده با شریک زندگی خود روابط بهتری را برقرار کنند.
فایده ی ارتباط والدین با یکدیگر
وقتی زن و مرد در حضور فرزندان چهارچوبرفتارهای عاطفی را رعایت کنند و به آن عمل کنند، یک فایده ی دیگری هم دارد و آن این است که خود بچّه ها حرمت پدر و مادر را بیشتر نگه می دارند؛ یعنی چه؟ یعنی وقتی پدر و مادر در حضور بچّه ها ابرازاحساسات می کنند، فرزندمتوجّه می شود که پدر و مادر هم دیگر را دوست دارند و با هم غریبه نیستند. ناراحتی پدر، ناراحتی مادر است و ناراحتی مادر، ناراحتی پدر است؛ لذا فرزندان در سنین بالای هفت سال، تلاش می کنند که دل پدر و مادر را به دست بیاورند و آنها نیزنسبت به والدین خود عاطفی ترمی شوند.
پاسخ به یک اشکال
امّا نکته ی آخر؛ گاهی بعضی از افراد می گویند:اگر پدر و مادر در حضور بچّه ها ارتباطات عاطفی آزادانه ایداشته باشند، اشکال ندارد؛ چراکه برای این بچّه عادی می شود. ما به آنها می گوییم: این عادی شدن را در چه می بینید؟ آیا منظور از عادی شدن این است که فرزند ارتباطات عاطفی ریز پدر و مادر را ببیند؟ قطعاً این نوع نگرش درست نیست؛ چراکه ممکن است فرزند دچار بلوغ های زودرس شود؛ خصوصاً در مورد بچّه هایی که از مرز سنین هفت و هشت سالگی عبور کرده اند. حتّی در سنین پایین تر ممکن است که بچّه ها بخواهند این رفتار ها را تقلید کنند؛ یعنی با هم سالانشان این کارها را انجام دهند؛ چراکه بچّه ها درسنّ هفت سالگی تقلید گران خوبی هستند.
این تقلید باعث می شود که فرزند ما آسیب شخصیّتی ببیند. لذا والدین باید همان حدّ وسط را در نظر بگیرند؛ یعنی نه مثل غریبه ها باشند و نه معاشقه داشته باشند؛ بلکه یک رابطه ی سالم و متعادل داشته باشند و سعی کنند که رفتار عاطفی آنها بچّه ها را حسّاس نکند؛ مثلاً مادر قبل از آمدن پدر به خانه آرایشمی کند؛ بعد می بینیم که دختر هم از فردا این کار را تقلید می کند. ممکن است که این تقلید ها پیامدهایی را به دنبال داشته باشد و آسیب هایی وارد کند.
