راه برخورد با جیغ زدن فرزند
پرسش :
فرزند یک ساله ای دارم که همه ی خواسته های خود را از طریق جیغ زدن مطرح می کند و اگر کاری کند و مانع او شوم جیغ می زند؛ چه کنم؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
الف. خواب و تغذیه ی نامناسب
ابزار بچّه ها قبل از به کلام آمدن، همین گریه و جیغ زدن است. عمدتا بچّه ها برای خواسته های خود مجاز هستند که گریه کنند؛ یعنی وقتی به کلام نیامدند می توانند برای خواسته های خود گریه کنند؛ ولی جیغ زدن را خیلی مجاز نیستند. ممکن است دلیل جیغ، نوع تغذیه ی نامناسب باشد یا عدم برنامه ریزی در ساعات خواب باشد. عامل جیغ زدن بطور عمده در این سنین این دو مورد است چراکه این دو مورد ضعف هایی را در او ایجاد می کند و آستانه ی تحمل او را پایین می آورد.
ب. دست یابی سریع به خواسته ی خود
یکی از دلایل این که بچّه ها جیغ می زنند این است که آنها متوجه شده اند که جیغ زدن کاربردش بهتر است؛ یعنی آنها را زود تر به نتیجه می رساند. اگر بچّه گریه کند، مادر می گوید: حالا گریه می کند آروم می شود؛ ولی با جیغ زدن ممکن است اعصاب اطرافیان را تحت تاثیر خود قرار دهد و توجّه اطرافیان به او بیشتر شود؛ مثلاً وقتی جیغ می زند به او می گویند: چه چیزی می خواهی؟! چه شده؟! چرا جیغ می زنی؟! یعنی به او توجّه می کنند؛ برای همین فرزند می بیند که جیغ بزند خیلی بهتر است و زود به نتیجه می رسد. ما باید خواسته های بچّه ها را از قبل یک سالگی پیش بینی کنیم و خواسته های آنها را برآورده کنیم؛ نگذاریم بچّه ها به مرحله ی ابراز خواسته برسند؛ یعنی قبل از ابراز خواسته، ما آن را پیش بینی و برآورده شود.
راه برخورد با جیغ زدن فرزند
امّا بچّه هایی که جیغ می زنند، آیا به آنها توجّه کنیم یا نکنیم؟ ما می گوییم: بله، توجّه کنیم ولی این توجّه در مراحل اوّلیه باشد؛ مثلاً بچّه ی دو ساله سر سفره نشسته و می گوید: مامان قاشق را بده؛ در اینجا چون مادر در حال تلویزیون دیدن است، بی توجّهی می کند؛ نه این که تعمدی در کار باشد، بلکه این بی توجّهی ناخدا گاه است. دفعه ی بعد بچّه یک مقدار صدای خود را بالاتر می برد و داد می زند: مامان قاشق می خواهم؛ دفعه ی بعد یک جیغ می زند: مامان قاشق می خواهم؛ مادرش هم می گوید: چرا جیغ می زنی، بیا بگیر. فرزند روز دوّم، همین عمل را انجام می دهد؛ یعنی اوّل با آرامش خواسته ی خود را بیان می کند، بعد که می بیند مادر توجّهی به او نمی کند، جیغ می زند؛ باز در این جا فرزند می بیند که با این کار ،مادر به او توجّه می کند؛ برای همین فرزند روز سوّم می گوید: چه کاری است که با زبان آرام بگویم، از همان اوّل جیغ می زنم؛ چون ظاهرا مادر به جیغ زدن بیشتر توجّه می کند.
لذا ما می گوییم: اگر بچّه ها شروع به جیغ زدن کردند، نگذاریم این جیغ زدن به پنج، ده یا پانزده بار برسد و با همان جیغ اوّلی که زد، خواسته ی او را برآورده کنیم؛ چون ما غفلت کردیم سریع به او توجّه کنیم و آن نیازش را پاسخ دهیم. اگر این درمان نشود تا پنج شش سالگی ممکن است ادامه داشته باشد.
الف. خواب و تغذیه ی نامناسب
ابزار بچّه ها قبل از به کلام آمدن، همین گریه و جیغ زدن است. عمدتا بچّه ها برای خواسته های خود مجاز هستند که گریه کنند؛ یعنی وقتی به کلام نیامدند می توانند برای خواسته های خود گریه کنند؛ ولی جیغ زدن را خیلی مجاز نیستند. ممکن است دلیل جیغ، نوع تغذیه ی نامناسب باشد یا عدم برنامه ریزی در ساعات خواب باشد. عامل جیغ زدن بطور عمده در این سنین این دو مورد است چراکه این دو مورد ضعف هایی را در او ایجاد می کند و آستانه ی تحمل او را پایین می آورد.
ب. دست یابی سریع به خواسته ی خود
یکی از دلایل این که بچّه ها جیغ می زنند این است که آنها متوجه شده اند که جیغ زدن کاربردش بهتر است؛ یعنی آنها را زود تر به نتیجه می رساند. اگر بچّه گریه کند، مادر می گوید: حالا گریه می کند آروم می شود؛ ولی با جیغ زدن ممکن است اعصاب اطرافیان را تحت تاثیر خود قرار دهد و توجّه اطرافیان به او بیشتر شود؛ مثلاً وقتی جیغ می زند به او می گویند: چه چیزی می خواهی؟! چه شده؟! چرا جیغ می زنی؟! یعنی به او توجّه می کنند؛ برای همین فرزند می بیند که جیغ بزند خیلی بهتر است و زود به نتیجه می رسد. ما باید خواسته های بچّه ها را از قبل یک سالگی پیش بینی کنیم و خواسته های آنها را برآورده کنیم؛ نگذاریم بچّه ها به مرحله ی ابراز خواسته برسند؛ یعنی قبل از ابراز خواسته، ما آن را پیش بینی و برآورده شود.
راه برخورد با جیغ زدن فرزند
امّا بچّه هایی که جیغ می زنند، آیا به آنها توجّه کنیم یا نکنیم؟ ما می گوییم: بله، توجّه کنیم ولی این توجّه در مراحل اوّلیه باشد؛ مثلاً بچّه ی دو ساله سر سفره نشسته و می گوید: مامان قاشق را بده؛ در اینجا چون مادر در حال تلویزیون دیدن است، بی توجّهی می کند؛ نه این که تعمدی در کار باشد، بلکه این بی توجّهی ناخدا گاه است. دفعه ی بعد بچّه یک مقدار صدای خود را بالاتر می برد و داد می زند: مامان قاشق می خواهم؛ دفعه ی بعد یک جیغ می زند: مامان قاشق می خواهم؛ مادرش هم می گوید: چرا جیغ می زنی، بیا بگیر. فرزند روز دوّم، همین عمل را انجام می دهد؛ یعنی اوّل با آرامش خواسته ی خود را بیان می کند، بعد که می بیند مادر توجّهی به او نمی کند، جیغ می زند؛ باز در این جا فرزند می بیند که با این کار ،مادر به او توجّه می کند؛ برای همین فرزند روز سوّم می گوید: چه کاری است که با زبان آرام بگویم، از همان اوّل جیغ می زنم؛ چون ظاهرا مادر به جیغ زدن بیشتر توجّه می کند.
لذا ما می گوییم: اگر بچّه ها شروع به جیغ زدن کردند، نگذاریم این جیغ زدن به پنج، ده یا پانزده بار برسد و با همان جیغ اوّلی که زد، خواسته ی او را برآورده کنیم؛ چون ما غفلت کردیم سریع به او توجّه کنیم و آن نیازش را پاسخ دهیم. اگر این درمان نشود تا پنج شش سالگی ممکن است ادامه داشته باشد.
