نظر اسلام درباره اوقات فراغت

پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

لفظ اوقات فراغت، به نظر می‌رسد که از لحاظ دینی، لفظ خوبی نباشد. اتّفاقاً در این خصوص روایاتی وجود دارد که می فرماید: “یکی از ویژگی های انسان مومن، پرکار بودن است“؛ لذا معلوم می‌شود که اوقات فراغت به این معنی که ما یک وقت فراغت و بی کاری داشته باشیم، واژه صحیحی برای انسان مؤمن نمی‌تواند باشد.
امّا وقتی ما به تابستان نزدیک می‌شویم و بچّه ها بخشی از فعّالیتشان به نام آموزش و تربیت در مدرسه به نوعی تعطیل می‌شود، وقت بچّه ها گسترده تر می‌شود و خانواده ها دچار یک نوع سردرگمی می‌شوند که واقعاً آسیب است.
کسانی که کار تربیتی می‌کنند، همیشه نگران فراغت بچّه ها هستند؛ چراکه می‌دانند خیلی از آسیب های تربیتی و اخلاقی در همین زمان ها به بچّه ها می‌رسد.

از نگاه پژوهش
در این زمینه پژوهشی انجام شده است و به این نتیجه رسیده اند که بیشترین بزه کاری نوجوانان بین ساعت سه تا پنج عصر است و دلیل آن هم این است که جامعه در آن زمان نیمه خواب است؛ چراکه بزرگترها در آن زمان استراحت می‌کنند؛ ولی بچّه ها پر انرژی و کنجکاو هستند و به خوبی متوجّه می‌شوند که اگر می‌خواهند کاری را انجام دهند، این زمان مناسب است.

تفریح به جای فراغت
به نظر می‌آید که در آموزه های دینی ما واژه های بهتری وجود دارد. به عنوان مثال، امام رضا علیه السلام در حدیثی تعبیر “تفریح” را به کار می‌برند و می‌فرمایند که اوقات باید تقسیم بندی شود؛ بخشی از آن را با کار پر می‌کنیم، بخشی را با عبادت و بخشی را با استراحت و بخشی از این زمان هم برای تفریح است. تفریح برای انسان خوب و مفید است؛ البته این تفریح باید درست تعریف شود.