ملاک تعیین حدود حریم

پرسش :

درباره ملاک تعیین حدود حریم بفرمایید: آیا ملاک، کمال و تمامیت انتفاع مالک از ملک است (یعنی مقداری از اراضی اطراف ملک، قنات و... که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد) یا ملاک، عدم تضرر به صاحب حق حریم...

پاسخ :
آن مقدار از اطراف ملک که صاحب آن به حسب عادت احتیاج به آن دارد ـ به گونه‏‌ای که اگر دیگران ایجاد مزاحمت نمایند در مضیقه و حرج قرار می‏گیردـ حریم محسوب می‌‏شود. 1382/8/21

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر مقام معظم رهبری)، نشر قضا، قم، چاپ اول، 1390