احکام پزشکی | مسائل متفرقه: سوال یک
پرسش :
گاهى پزشک معالج، براى بهوش آوردن یا بکار افتادن قلب بیمار ناچار مى شود سیلى به بیمار بزند، یا ماساژ بدهد که گاهى موجب سیاه شدن صورت یا شکسته شدن استخوان سینه و پهلوى بیمار مى شود و گاهى عوارض دیگر بوجود مى آید و چه بسا موجب تلف شدن بیمار شود، اصولاً این اعمال تا چه حدود و با چه شرایطى جایز است؟ و در موارد جواز، آیا موجب ضمان و دیه هم مى شود؟
پاسخ :
بطور کلى چنانچه به نظر پزشک متخصص، این اعمال، در مقام معالجه لازم باشد و از طرف بیمار یا ولى شرعى مجاز در معالجه حتى در صورت لزوم این قبیل اعمال، باشد ـ که معمولاً ولو با اذن فحوى چنین است ـ و افراط و تفریط و تقصیرى هم در بین نباشد، بعلاوه قبل از اقدام به معالجه اخذ برائت نیز کرده باشد، با چنین شرایط و مقدماتى، اصل این اعمال در حدّ ضرورت جایز و موجب ضمان و دیه هم نمى شود. همانگونه که در عمل جراحى روى افراد، این امور رعایت و ضمان و دیه اى هم متوجه پزشک نمى شود، اما اگر پزشک متخصص و ماهر نباشد، یا بدون اجازه و بدون اخذ برائت، اقدام کند، یا تقصیر کند، اصل عمل جایز نیست و موجب ضمان و دیه نیز مى شود.
منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.
بطور کلى چنانچه به نظر پزشک متخصص، این اعمال، در مقام معالجه لازم باشد و از طرف بیمار یا ولى شرعى مجاز در معالجه حتى در صورت لزوم این قبیل اعمال، باشد ـ که معمولاً ولو با اذن فحوى چنین است ـ و افراط و تفریط و تقصیرى هم در بین نباشد، بعلاوه قبل از اقدام به معالجه اخذ برائت نیز کرده باشد، با چنین شرایط و مقدماتى، اصل این اعمال در حدّ ضرورت جایز و موجب ضمان و دیه هم نمى شود. همانگونه که در عمل جراحى روى افراد، این امور رعایت و ضمان و دیه اى هم متوجه پزشک نمى شود، اما اگر پزشک متخصص و ماهر نباشد، یا بدون اجازه و بدون اخذ برائت، اقدام کند، یا تقصیر کند، اصل عمل جایز نیست و موجب ضمان و دیه نیز مى شود.
منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.
