آداب افطار
پرسش :
رفتارهای سفارش شده در هنگام افطار، کدام اند؟
پاسخ :
یک. عجله در خوردن افطاری: افطاری را زود بخورید و سحری را به تأخیر اندازید.[۱]
دو. جلو انداختن نماز: هر گاه مى توانستى نماز را آگاهانه و با همۀ آدابش، پیش از آن که افطار کنى، بخوانى، بهتر آن است که قبل از افطار کردن، نماز بخوانى؛ و اگر از کسانى بودى که دلت پیش افطار کردن بود و میل تو، تو را از نماز [دور و به فکر خوردن] مشغول مى کرد، اوّل، افطار کن تا وسوسۀ نفْسِ ملامتگر از تو برهد.[۲]
سه. صدقه دادن: هر کس پیش از افطار کردنش نانی به بینوایى صدقه دهد، خداوندْ گناهش را مى آمرزد و براى او ثواب آزاد کردن بنده اى از فرزندان اسماعیل را مى نویسد.[۳]
چهار. خواندن سورۀ قدر: هر کس هنگام افطارى و سحرى خوردن، سورۀ «إنّا أنزلناه» بخواند، میان آن دو وقت، همچون کسى خواهد بود که در راه خدا به خون خویش آغشته است.[۴]
پنج. دعا: هر بندۀ روزه دارى هنگام افطارش، یک دعاى مستجاب دارد که آن، یا در دنیا به او داده مى شود و یا براى آخرتش ذخیره مى شود.[۵]
شش. خواندن دعاى روایت شده پیش از افطار: خداوندا! براى تو روزه گرفتیم، و با روزىِ تو افطار کردیم، و بر تو توکّل نمودیم. پس، آن را از ما بپذیر! همانا تو شنواى دانایی.[۶]
هفت. بهترین خوراکی ها برای باز کردن افطار: برترین خوراکی هایی که روزه دار، بهتر است افطارش را با آن آغاز کند، خرما، رطب، کشمش، شیر، آب ولرم و حلوا یا هر چیز شیرین است.[۷]
هشت. خواندن دعاهاى واردشده به هنگام افطار: خدایا! براى تو روزه گرفتیم و بر روزىِ تو افطار کردیم. پس، آن را از ما بپذیر! تشنگى رفت، رگ ها تر شدند و اجر، باقى ماند.[۸]
نُه. سپاس گزارى، هنگام افطار نزد دیگران: هر گاه نزد خانواده اى غذا خوردیم، به آنان بگوییم: روزه داران، پیش شما افطار کردند؛ رحمت، شما را فرا گرفت؛ نیکان، غذاى شما را خوردند؛ و فرشتگان بر شما فرود آمدند![۹]
پینوشتها:
[۱]. ر.ک: تاریخ دمشق، ج ۵۲، ص ۱۳۸ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۲]. ر.ک: المقنعة، ص ۳۱۸.
[۳]. ر.ک: فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۹۶ (از امام رضا علیه السلام).
[۴]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۲۴۰ (از امام زین العابدین علیه السلام).
[۵]. ر.ک: نوادر الاُصول، ج ۱، ص ۱۹۰ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۶]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۲۴۶ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۷]. ر.ک: الفردوس، ج ۱، ص ۳۵۸، ح ۱۴۴۵؛ الکافی، ج ۴، ص ۱۵۳؛ تهذیب الأحکام، ج ۴، ص ۱۹۹ (پیامبر (صلّی الله علیه و آله) و ائمّه (علیهم السلام) با این خوراکی ها روزۀ خودشان را باز می کردند).
[۸]. ر.ک: الکافی، ج ۴، ص ۹۵ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۹]. ر.ک: الدعاء، طبرانی، ص ۲۸۷ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
منبع: از رمضان بیشتر بدانیم، حسین پور شریف، انتشارات دارالحدیث، قم 1394.
یک. عجله در خوردن افطاری: افطاری را زود بخورید و سحری را به تأخیر اندازید.[۱]
دو. جلو انداختن نماز: هر گاه مى توانستى نماز را آگاهانه و با همۀ آدابش، پیش از آن که افطار کنى، بخوانى، بهتر آن است که قبل از افطار کردن، نماز بخوانى؛ و اگر از کسانى بودى که دلت پیش افطار کردن بود و میل تو، تو را از نماز [دور و به فکر خوردن] مشغول مى کرد، اوّل، افطار کن تا وسوسۀ نفْسِ ملامتگر از تو برهد.[۲]
سه. صدقه دادن: هر کس پیش از افطار کردنش نانی به بینوایى صدقه دهد، خداوندْ گناهش را مى آمرزد و براى او ثواب آزاد کردن بنده اى از فرزندان اسماعیل را مى نویسد.[۳]
چهار. خواندن سورۀ قدر: هر کس هنگام افطارى و سحرى خوردن، سورۀ «إنّا أنزلناه» بخواند، میان آن دو وقت، همچون کسى خواهد بود که در راه خدا به خون خویش آغشته است.[۴]
پنج. دعا: هر بندۀ روزه دارى هنگام افطارش، یک دعاى مستجاب دارد که آن، یا در دنیا به او داده مى شود و یا براى آخرتش ذخیره مى شود.[۵]
شش. خواندن دعاى روایت شده پیش از افطار: خداوندا! براى تو روزه گرفتیم، و با روزىِ تو افطار کردیم، و بر تو توکّل نمودیم. پس، آن را از ما بپذیر! همانا تو شنواى دانایی.[۶]
هفت. بهترین خوراکی ها برای باز کردن افطار: برترین خوراکی هایی که روزه دار، بهتر است افطارش را با آن آغاز کند، خرما، رطب، کشمش، شیر، آب ولرم و حلوا یا هر چیز شیرین است.[۷]
هشت. خواندن دعاهاى واردشده به هنگام افطار: خدایا! براى تو روزه گرفتیم و بر روزىِ تو افطار کردیم. پس، آن را از ما بپذیر! تشنگى رفت، رگ ها تر شدند و اجر، باقى ماند.[۸]
نُه. سپاس گزارى، هنگام افطار نزد دیگران: هر گاه نزد خانواده اى غذا خوردیم، به آنان بگوییم: روزه داران، پیش شما افطار کردند؛ رحمت، شما را فرا گرفت؛ نیکان، غذاى شما را خوردند؛ و فرشتگان بر شما فرود آمدند![۹]
پینوشتها:
[۱]. ر.ک: تاریخ دمشق، ج ۵۲، ص ۱۳۸ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۲]. ر.ک: المقنعة، ص ۳۱۸.
[۳]. ر.ک: فضائل الأشهر الثلاثة، ص ۹۶ (از امام رضا علیه السلام).
[۴]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۲۴۰ (از امام زین العابدین علیه السلام).
[۵]. ر.ک: نوادر الاُصول، ج ۱، ص ۱۹۰ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۶]. ر.ک: الإقبال، ج ۱، ص ۲۴۶ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۷]. ر.ک: الفردوس، ج ۱، ص ۳۵۸، ح ۱۴۴۵؛ الکافی، ج ۴، ص ۱۵۳؛ تهذیب الأحکام، ج ۴، ص ۱۹۹ (پیامبر (صلّی الله علیه و آله) و ائمّه (علیهم السلام) با این خوراکی ها روزۀ خودشان را باز می کردند).
[۸]. ر.ک: الکافی، ج ۴، ص ۹۵ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
[۹]. ر.ک: الدعاء، طبرانی، ص ۲۸۷ (از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله).
منبع: از رمضان بیشتر بدانیم، حسین پور شریف، انتشارات دارالحدیث، قم 1394.