وقتی علم گره گشایی می‌کند، به دین چه نیازی است؟!
پرسش :
با آمدن ویروس کرونا و به حاشیه رفتن مسائل دینی و پررنگ شدن توصیه‌ها و راهبردهای پزشکی و بهداشتی این پرسش مطرح می‌شود که اگر با دارو و بهداشت به دوا می‌رسیم چه نیازی به توصیه‌های معنوی دین وجود دارد؟ وقتی...
پاسخ :
1. در شناخت نقش دین و علم در زندگی انسان، توجه به رسالت هر کدام ضروری است. دین به گستره و عمق بسی فراخ‌تر جهان و روابط کلی و نامحسوس پدیده‌ها اشراف و اهتمام دارد، امّا علم تجربی تنها به پدیده‌ها و روابط جزئی و محسوس میان آن می‌نگرد و بیش از این هم توان ندارد. جهان تنها در ماده و مادیات منحصر نیست و هستی وسیع‌تر و عمیق‌تر از جهان مادی و محسوس ما است، شناخت آن حقایق و هماهنگ شدن با آن نیز مسأله مهمی است که در بهزیستی دنیایی و سعادت ابدی ما تأثیر قطعی دارد. به همین سبب برای زندگی سعادت‌مندانه، هم نیازمند به علم هستیم هم به دین.
2. با توجه به نکته اول، علم پزشکی به زمینه‌ها و عوامل مادی بیماری می‌پردازد و برای آن نسخه درمانی متناسب با یافته‌های خود ارائه می‌کند، اما دین علاوه بر تأیید علم پزشکی و ارائه برخی از توصیه‌های پیش‌گیرانه بهداشتی و طبی، به توصیف و تبیین زمینه‌ها و عوامل معنوی و فرامادی بیماری‌ها اهتمام دارد و برای درمان آن نسخه‌های متناسبی توصیه کرده است و از نگاه کسانی که به فراتر از ماده اعتقاد دارند، بهره جستن از علم، لازم است، ولی کافی نیست.
هنر دین در ایجاد و بالارفتن آرامش و تقویت روحیه بیماران مذهبی و حتی غیرمذهبی و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی بدن آنها، قابل انکار نیست. مضاف بر اینکه بر اساس اعتقادات ما، دین در ضمن دعا و توسل و... بر بهبود بیماران تأثیر مستقیم و بی‌واسطه هم دارد.
آموزه های دینی در این‌گونه موارد از جهاتی لازم و مفید هستند. گاهی از حیث علمی و مادی به داروها و علل یک پدیده اشاره می کنند، در برخی موارد نیز به حقیقت و باطن حوادث، سختی ها و بلاها و فراز و نشیب زندگی دنیا و عبرت‌های آن، توجه می دهند؛ از سوی دیگر نیز با آموزهایی از قبیل توبه، دعا و نیایش و یاد خداوند مهربان، برادری و مواسات، انفاق و ایثار و غیر اینها به ساماندهی مشکلات جامعه کمک می کنند؛ لذا در هیچ زمان و شرایطی، افراد و جوامع بشری بی نیاز از خدا، دین و آموزه های وحیانی نیستند.
3. بر این اساس، روشن می‌شود که نه تنها با آمدن ویروس کرونا، دین به حاشیه رانده نشد، بلکه دین با توجه به توصیه‌هایی که در زمینه‌های پزشکی و بهداشتی دارد در کنار توصیه‌ها و راهبردهای پزشکی و بهداشتی موجب تشویق مردم در این زمینه خواهد شد، ما در صورتی می‌توانیم ادعا کنیم که با درمان توسط دارو و بهداشت نیازی به توصیه‌های معنوی دین وجود ندارد که اولاً توصیه‌های بهداشتی دین تأثیری در رعایت امور بهداشتی مردم نداشته باشد، ثانیاً رسالت دین را در این امر جزئی مانند درمان کرونا خلاصه کنیم. پس مسائل و توصیه‌های دینی با توجه به پشتوانه‌های الهی‌ای که دارند، در کنار توصیه‌های پزشکی و بهداشتی، اگر تأثیرگذار‌تر و راهبردی‌تر نباشند، قطعاً ضعیف‌تر از آن نخواهند بود، بنابراین علم و دین در کنار هم گره‌گشایی می‌کنند و به هر دو نیازمندیم.
منبع: اندیشه قم
1. در شناخت نقش دین و علم در زندگی انسان، توجه به رسالت هر کدام ضروری است. دین به گستره و عمق بسی فراخ‌تر جهان و روابط کلی و نامحسوس پدیده‌ها اشراف و اهتمام دارد، امّا علم تجربی تنها به پدیده‌ها و روابط جزئی و محسوس میان آن می‌نگرد و بیش از این هم توان ندارد. جهان تنها در ماده و مادیات منحصر نیست و هستی وسیع‌تر و عمیق‌تر از جهان مادی و محسوس ما است، شناخت آن حقایق و هماهنگ شدن با آن نیز مسأله مهمی است که در بهزیستی دنیایی و سعادت ابدی ما تأثیر قطعی دارد. به همین سبب برای زندگی سعادت‌مندانه، هم نیازمند به علم هستیم هم به دین.
2. با توجه به نکته اول، علم پزشکی به زمینه‌ها و عوامل مادی بیماری می‌پردازد و برای آن نسخه درمانی متناسب با یافته‌های خود ارائه می‌کند، اما دین علاوه بر تأیید علم پزشکی و ارائه برخی از توصیه‌های پیش‌گیرانه بهداشتی و طبی، به توصیف و تبیین زمینه‌ها و عوامل معنوی و فرامادی بیماری‌ها اهتمام دارد و برای درمان آن نسخه‌های متناسبی توصیه کرده است و از نگاه کسانی که به فراتر از ماده اعتقاد دارند، بهره جستن از علم، لازم است، ولی کافی نیست.
هنر دین در ایجاد و بالارفتن آرامش و تقویت روحیه بیماران مذهبی و حتی غیرمذهبی و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی بدن آنها، قابل انکار نیست. مضاف بر اینکه بر اساس اعتقادات ما، دین در ضمن دعا و توسل و... بر بهبود بیماران تأثیر مستقیم و بی‌واسطه هم دارد.
آموزه های دینی در این‌گونه موارد از جهاتی لازم و مفید هستند. گاهی از حیث علمی و مادی به داروها و علل یک پدیده اشاره می کنند، در برخی موارد نیز به حقیقت و باطن حوادث، سختی ها و بلاها و فراز و نشیب زندگی دنیا و عبرت‌های آن، توجه می دهند؛ از سوی دیگر نیز با آموزهایی از قبیل توبه، دعا و نیایش و یاد خداوند مهربان، برادری و مواسات، انفاق و ایثار و غیر اینها به ساماندهی مشکلات جامعه کمک می کنند؛ لذا در هیچ زمان و شرایطی، افراد و جوامع بشری بی نیاز از خدا، دین و آموزه های وحیانی نیستند.
3. بر این اساس، روشن می‌شود که نه تنها با آمدن ویروس کرونا، دین به حاشیه رانده نشد، بلکه دین با توجه به توصیه‌هایی که در زمینه‌های پزشکی و بهداشتی دارد در کنار توصیه‌ها و راهبردهای پزشکی و بهداشتی موجب تشویق مردم در این زمینه خواهد شد، ما در صورتی می‌توانیم ادعا کنیم که با درمان توسط دارو و بهداشت نیازی به توصیه‌های معنوی دین وجود ندارد که اولاً توصیه‌های بهداشتی دین تأثیری در رعایت امور بهداشتی مردم نداشته باشد، ثانیاً رسالت دین را در این امر جزئی مانند درمان کرونا خلاصه کنیم. پس مسائل و توصیه‌های دینی با توجه به پشتوانه‌های الهی‌ای که دارند، در کنار توصیه‌های پزشکی و بهداشتی، اگر تأثیرگذار‌تر و راهبردی‌تر نباشند، قطعاً ضعیف‌تر از آن نخواهند بود، بنابراین علم و دین در کنار هم گره‌گشایی می‌کنند و به هر دو نیازمندیم.
منبع: اندیشه قم
