احکام حج | محرمات احرام: سوال چهار

پرسش :

آیا محرم در شهر مکه، یا در حال پیمودن فاصلۀ بین منا و مکه مى‌تواند از داخل تونل حرکت کند در حالى که راه دیگرى هم که دورتر است وجود دارد؟

پاسخ :
امام خمینى (رحمه الله):
داخل شهر مکه، پس از آن که در آنجا منزل کرده است مانع ندارد، ولى پس از احرام براى حج و حرکت به طرف عرفات اگر خودش راه تونل را انتخاب کند و از زیر سقف تونل برود اشکال دارد.

آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله):
در تونل هاى مکه که منزل او است مانع ندارد ولى در سیر از مکه به منا و عرفات با داشتن مندوحه خلاف احتیاط است. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه اراکى (رحمه الله):
اشکال ندارد.

آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله):
چنانچه تونل‌هاى مزبور جزء شهر باشند مانعى ندارد.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
رفتن از داخل تونل استظلال ممنوع نیست.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
عبور از آنجا مانعى ندارد. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
در تونل هاى کوتاه مانعى ندارد و بنابر احتیاط مى‌باید از تونل ها و راه هاى سرپوشیدۀ طولانى که اخیراً احداث شده است اجتناب کنند مگر در شب غیر بارانى و هواى ابرى غیر بارانى که مانعى ندارد.

آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
در شهر مکه مانعى ندارد.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
سایه قرار دادن بوسیلۀ اشیاى ثابت براى محرم جایز است.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
در شهر مکه تا چندى که حرکت به سمت منا نکرده عبور از تونل ها مانع ندارد ولى در موقع رفتن به منا و همچنین در تونل هاى بین راه اگر راه دیگرى وجود دارد و اختیار در دست خود اوست باید از همان راه برود و اگر اختیار ندارد و او را حتماً از راه تونل مى‌برند اشکال ندارد. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه نورى (حفظه الله):
بلى مى‌تواند.

​​​​​​​​​​​​​​‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵.