احکام عقد ازدواج دائم | نفقه: سوال شش

پرسش :

به عقد دائم با همسرم ازدواج کرده، و ناشزه نیستم. در پى استنکاف شوهرم از تأمین نفقه، دادگاه خانواده، شوهرم را به پرداخت نفقات گذشته محکوم کرده است. لطفا به سؤالات زیرا پاسخ فرمایید: الف) آیا مى توانم همسرم را به تهیه مسکن و اثاثیه و البسه و غذا و مانند آن، که وظیفه شرعى و قانونى او مى باشد، ملزم کنم؟ ب) آیا حاکم مى تواند على الرغم درخواست تهیّه عین نفقات از سوى زوجه، زوج را از تهیّه آن معاف بداند و فقط حکم به پرداخت ریالى نفقه تا هنگام صدور حکم بدهد؟ ج) آیا معاف دانستن زوج از تهیّه عین مسکن و اثاثیّه و مانند آن، با این استدلال که زن نمى تواند براى گرفتن نفقه آینده خود به صورت عین به حاکم رجوع کند، این استدلال صحیح است؟ و آیا با قاعده لاضرر و لاجرح براى زوجه منافات ندارد؟ د) آیا حاکم باید زوج را ملزم به تهیّه عین مسکن و اثاثیّه و البسه و غذا و مانند آن در شأن زن بنماید، و مواظبت کند که ابقاى انفاق را فقط در صورتى صحیح بداند که آنچه زوج معرفى مى کند و ارائه مى دهد با شؤونات خانوادگى و اجتماعى و تحصیلات زن وحتّى با شؤونات خود شوهر مطابقت داشته باشد؟

پاسخ :
جواب الف تا آخر: زوج ملزم به تهیّه اقلام نفقه نیست، بلکه فقط وظیفه دارد پول آن را بپردازد. مگر این که در عرف محل تهیّه همه یا بعضى از اقلام نفقه بر عهده زوج باشد که در این صورت حاکم شرع مى تواند زوج را وادار به این کار کند.

منبع: استفتائات جدید، آیت‌‌ الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، جلد 4، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه ‌السلام، 1393.