حکم برهنه شدن در مراسم عزای امام حسین علیه السلام
پرسش :
برهنه شدن و سینه زدن شدید در مراسم عزای امام حسین(علیه السلام) چه حکمی دارد؟
پاسخ :
آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (ع)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است، و هیچ یک از ایشان، لطمه و «سینه زدن شدید» را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند.
جریان (پیراهن کهنه) شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (ع) قرار نداده است.
۱ – آنچه در روایات زیادی مورد سفارش و تأکید است، عزادارى و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین (ع) است. شکل عزادارى و چگونگى آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصى از آن تأکید نشده است. برهنه شدن در مراسم عزادارى که در بعضى جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و داراى فضیلت و ارزش خاصى نمى باشد و هیچ گونه تأکیدى بر آن نشده، بلکه در مکان هایی که این مراسم در معرض دید و تماشاى خانم ها باشد، ترک این کار و انجام عزادارى با لباس، بدون شک بهتر و مناسب تر است.
در هر حال، آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (ع)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد،جایز است. [۱]
شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی شود. بله اگر در کشور و منطقه ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.
۲ – لطمه در لغت به معناى ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است.[۲] با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهداء (ع) و دیگر معصومان را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند.[۳]
البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدّی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی حرمتی مسلمانان نباشد. [۴]
۳ – قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آنچه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین (ع) به اهل حرم فرمود: جامه کهنهاى که کسى در آن رغبت نکند براى من بیاورید تا زیر لباس هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند.[۵]
این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (ع) قرار نداده است.
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. گلپایگانى، لطف الله صافى، جامع الأحکام، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، ۱۴۱۷ ق؛ خمینی، روح الله، استفتاءات، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۴۶؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج ۱، س ۲۱۶۳ و ۲۱۶۵؛ بهجت، محمد تقی، توضیح المسائل، م ۱۹۳۷؛ (آیت الله مکارم: در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد؛ بااستفاده از سایت معظم له persian.makarem.ir/estefta/index.php).
[۲]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۷، ص ۴۳۳، نشر هجرت، دوم، قم،۱۴۱۰ ق؛ ابن منظور، ابو الفضل، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۵۴۳، دار الفکر للطباعه، سوم، بیروت، ۱۴۱۴ ق.
[۳]. جمعى از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت (ع)، ج ۴۹، ص ۲۰۱، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى، قم، اول؛ تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج ۱، ص ۴۵۲، قم، اول؛ لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ۱، ص ۵۷۹، انتشارات امیر قلم، قم ، یازدهم ، برای اطلاع بیشتر از نظر مراجع محترم تقلید به سؤال ۱۲۱۶۵ (سایت: ۱۲۸۶۵) مراجعه کنید.
[۴]. شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج ۲، ص ۲۴۷ ، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، دوم، ۱۴۲۷ ق.
[۵]. سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص ۱۲۳، انتشارات جهان، تهران، ۱۳۴۸ ش.
منبع: اسلام کوئست
آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (ع)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است، و هیچ یک از ایشان، لطمه و «سینه زدن شدید» را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند.
جریان (پیراهن کهنه) شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (ع) قرار نداده است.
۱ – آنچه در روایات زیادی مورد سفارش و تأکید است، عزادارى و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین (ع) است. شکل عزادارى و چگونگى آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصى از آن تأکید نشده است. برهنه شدن در مراسم عزادارى که در بعضى جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و داراى فضیلت و ارزش خاصى نمى باشد و هیچ گونه تأکیدى بر آن نشده، بلکه در مکان هایی که این مراسم در معرض دید و تماشاى خانم ها باشد، ترک این کار و انجام عزادارى با لباس، بدون شک بهتر و مناسب تر است.
در هر حال، آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (ع)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد،جایز است. [۱]
شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی شود. بله اگر در کشور و منطقه ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.
۲ – لطمه در لغت به معناى ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است.[۲] با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهداء (ع) و دیگر معصومان را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند.[۳]
البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدّی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی حرمتی مسلمانان نباشد. [۴]
۳ – قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آنچه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین (ع) به اهل حرم فرمود: جامه کهنهاى که کسى در آن رغبت نکند براى من بیاورید تا زیر لباس هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند.[۵]
این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (ع) قرار نداده است.
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. گلپایگانى، لطف الله صافى، جامع الأحکام، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، ۱۴۱۷ ق؛ خمینی، روح الله، استفتاءات، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۴۶؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج ۱، س ۲۱۶۳ و ۲۱۶۵؛ بهجت، محمد تقی، توضیح المسائل، م ۱۹۳۷؛ (آیت الله مکارم: در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد؛ بااستفاده از سایت معظم له persian.makarem.ir/estefta/index.php).
[۲]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۷، ص ۴۳۳، نشر هجرت، دوم، قم،۱۴۱۰ ق؛ ابن منظور، ابو الفضل، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۵۴۳، دار الفکر للطباعه، سوم، بیروت، ۱۴۱۴ ق.
[۳]. جمعى از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت (ع)، ج ۴۹، ص ۲۰۱، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى، قم، اول؛ تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج ۱، ص ۴۵۲، قم، اول؛ لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ۱، ص ۵۷۹، انتشارات امیر قلم، قم ، یازدهم ، برای اطلاع بیشتر از نظر مراجع محترم تقلید به سؤال ۱۲۱۶۵ (سایت: ۱۲۸۶۵) مراجعه کنید.
[۴]. شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج ۲، ص ۲۴۷ ، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، دوم، ۱۴۲۷ ق.
[۵]. سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص ۱۲۳، انتشارات جهان، تهران، ۱۳۴۸ ش.
منبع: اسلام کوئست
