آسیب های اجتماعی کودکان خیابانی

به کودکانی که با سنی کمتر از 18 سال که با دست فروشی گل، وسایل یا سایر اجناس در کنار خیابان یا معابر امرار معاش می ­کنند، کودکان خیابانی می ­گویند.
 

بسیاری ما در خیابان ها شاهد کودکان کار هستیم که دنیای معصومانه خود، کانون گرم خانواده و مدرسه را رها کرده­اند و پا به دنیای گذاشته ­اند، که سرشار از بی رحمی، خشونت و نا امنی است و زندگی خود را در خیابان ها سپری می­ کنند؛ در حالی که بر اساس ماده«27 پیمان نامه کودک»  همه کودکان حق دارند از شرایط زندگی خوب برخوردار باشند، بازی کنند و آموزش ببینند تا شرایط مناسب شکوفایی و توانایی های رشد جسمی، معنوی، اخلاقی و اجتماعی آن ها فراهم گردد.
 
به کودکانی که با سنی کمتر از 18 سال که با دست فروشی گل، وسایل یا سایر اجناس در کنار خیابان یا معابر و یا تمیز کردن شیشه ماشین در هنگام چراغ قرمز امرار معاش می­ کنند، کودکان خیابانی می ­گویند؛ این کودکان، خیابان را محلی برای کسب و کار خود تلقی می­ کنند تا نیاز های خود و خانواده خود را تامین کنند.
 
از دلایل دیگری که این کودکان معصوم در خیابان ها کار می­ کنند می ­توان به: از هم پاشیدگی خانواده، سو مصرف الکل و مواد مخدر توسط والدین، کودک آزاری، طرد کردن کودک، قحطی و بلاهای طبیعی دیگر، بیماری هایی مثل ایدز و ...، مهاجرت ( اتباع خارجی) اشاره کرد.
 
کودکان خیابانی از لحاظ تامین معاش به چند دسته مختلف تقسیم می­شوند که به شرح زیر است:

آسیب های موجود در کودکان خیابانی را می­توان به سه دسته تقسیم کرد:
 

این کودکان آسیب های اجتماعی بسیاری دارند که به این شرح می­ باشد: معمولا بسیار پرخاشگر، بی توجه به حقوق دیگران می­ باشند، عده ای از آنان اموال عمومی را تخریب می­ کنند، معمولا حس حسادت، انتقام جویی، بدبینی، بی قراری، افسردگی، اضطراب، ترس و نا امنی در وجود آن ها بسیار وجود دارد به علت نداشتن امید و هدفی برای زندگی فردای خود.
 
بسیاری از آن ها به علت فقر و عدم توانایی پرداخت هزینه های تحصیل، از تحصیل باز مانده و استعداد و توانایی های آن ها شکوفا نمی ­شود.[1]
 
مردم جامعه معمولا نگرش مثبتی به این چنین کودکان ندارند و آنان را اغلب طرد می­ کنند، در نتیجه برچسب های منفی و غیر عادلانه ای به این گونه کودکان می­ خورد.
 
عده ای دیگری از آن ها ممکن است سمت مواد مخدر بروند و دچار بعضی از بیماری ها شوند.
 

بسیاری از این کودکان دچار کاهش قد و وزن هستند، بیماری های مثل: دهان و دندان، بیماری های چشم و دستگاه تنفسی، بیماری های گوارشی و ... دارند.
 
در این گونه کودکان به علت عدم رعایت بهداشت باروری دختران و پسران را تحت تاثیر قرار می­دهد و متاسفانه بعضی از دختران خیابانی مورد آزار جسمی و جنسی قرار می­ گیرند.
 

بیشتر این کودکان دچار مشکل کمبود حافظه هستند، درصدد کم بود خفیف ذهنی، درصد کمبود کنجکاوی، درصد کمبود شناخت محیط و دارای مشکلات گفتاری می­باشند.
 
به طور کلی می ­توان گفت که کودکان کار با عقده های روانی بسیاری بزرگ می­شوند و در حاشیه ی تک ­تک خیابان های شهر معنی و مفهوم تبعیض و تفاوت را درک می ­کنند و این حقارت بزرگ را که درون آن ها جمع شده سال ها بعد از زبان آنان قابل شنیدن است.[2]
 

سازمان ها و نهاد های مربوطه باید قبل از رسیدگی به کودکان خیابانی علل و ریشه های این موضوع را به درستی شناسایی کنند و برای رفع آن اقدامات لازم را انجام دهند، به طوری کلی در مورد آسیب کودکان خیابانی می ­توان به فقر و درآمد کم خانواده ها اشاره کرد که با حمایت نهاد ها می­توان این خانواده ها را از چنگال فقر نجات داد.
 
اگر والدین این کودکان مشکل اعتیاد دارند باید با کمک و حمایت سازمان ها ترک کنند، یا اگر والدین آنان از یک دیگر طلاق گرفته ­اند باید آموزش های لازم در زمینه تربیت کودکان به آن ها داده شود.
 
زمینه ی تحصیل این گونه کودکان باید با حمایت فراهم گردد.
 
ساخت مراکزی برای کودکان بی سرپرست یا بد سرپرست، که از آن ها نگهداری کنند تا بعد از رسیدن به سن قانونی وارد بازار کار شوند.
 
این گونه کودکان را جذب و شناسایی کنیم و آن ها را بر اساس مشکلات و آسیب های روانی که دیده­اند طبقه بندی کرده و با ایجاد پرونده برای آنان به صورت فردی یا گروهی مشاوره های لازم را در اختیارشان بگذاریم.
 
و اقدام ضروری دیگر این است که شناخت و درک درستی از این گونه کودکان داشته باشیم و قوانین راهبردی به منظور حمایت از آن ها تدوین کنیم.[3]