پرسش :
فیش حجّ مُتوَفی، به مبلغ زیادی در بازار خریداری می شود، و می توان به کمتر از آن مبلغ، برای حجّ میّت، نایب گرفت؛ آیا می توان از آن فیش برای رفتن به حجّ استفاده کرد، در حالی که مازاد قیمت آن متعلق به ورثه است و در صورتی که میّت، وارث صغیر داشته باشد، چه طور؟
پاسخ :
این مسأله چند صورت دارد :
1- چنان چه حجّی بر ذِمّه ی میّت، مستقر نشده و وصیّت به حجّ هم نکرده باشد، فیش متعلق به ورثه است و با رعایت مَصلحت حال صغیر، خرید و فروش مانعی ندارد.
2- اگر حجّی بر ذمّه ی او مستقر شده و وصیّت به حجّ بدوی نیز نکرده است، با دادن حجّ از میقات و فیش جزء تَرکه ی میّت می شود و متعلق به ورثه است و باید مانند فرض اول، عمل نمایند.
3- اگر حجّی بر ذِمّه ی او مستقر است و وصیّت به حجّ بلدی کرده و عمل به وصیّت، موجب اضافه شدن هزینه ی ثلث مال میّت نمی شود، باید به وصیّت عمل شود. اگر وصیّت، مخصوص فیش باشد، پس ورثه از آن حقّی ندارد و در این صورت، بودن و نبودن صغیر در بین ورثه، تأثیری در مسأله ندارد.
4- همین فرض است، در صورتی که عمل به وصیّت موجب اضافه شدن هزینه از ثلث مال باشد که باید نسبت به اضافه، رضایت ورثه را به دست آورد و سهم صغیر هم رعایت شود.
5- همین فرض است ولی وصیّت به خصوص فیش تعلق نگرفته، باید حجّ با رضایت ورثه و رعایت مَصلحت حال صغیر داده شود و فیش در این صورت، مُتعلق به ورثه می شود و خرید و فروش آن با رعایت سهم صغیر، مانعی ندارد.
منبع: استفتائات حج و عمره / مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مدظله العالی)، قم: فقیه اهلبیت (علیهم السلام)، 1391.
1- چنان چه حجّی بر ذِمّه ی میّت، مستقر نشده و وصیّت به حجّ هم نکرده باشد، فیش متعلق به ورثه است و با رعایت مَصلحت حال صغیر، خرید و فروش مانعی ندارد.
2- اگر حجّی بر ذمّه ی او مستقر شده و وصیّت به حجّ بدوی نیز نکرده است، با دادن حجّ از میقات و فیش جزء تَرکه ی میّت می شود و متعلق به ورثه است و باید مانند فرض اول، عمل نمایند.
3- اگر حجّی بر ذِمّه ی او مستقر است و وصیّت به حجّ بلدی کرده و عمل به وصیّت، موجب اضافه شدن هزینه ی ثلث مال میّت نمی شود، باید به وصیّت عمل شود. اگر وصیّت، مخصوص فیش باشد، پس ورثه از آن حقّی ندارد و در این صورت، بودن و نبودن صغیر در بین ورثه، تأثیری در مسأله ندارد.
4- همین فرض است، در صورتی که عمل به وصیّت موجب اضافه شدن هزینه از ثلث مال باشد که باید نسبت به اضافه، رضایت ورثه را به دست آورد و سهم صغیر هم رعایت شود.
5- همین فرض است ولی وصیّت به خصوص فیش تعلق نگرفته، باید حجّ با رضایت ورثه و رعایت مَصلحت حال صغیر داده شود و فیش در این صورت، مُتعلق به ورثه می شود و خرید و فروش آن با رعایت سهم صغیر، مانعی ندارد.
منبع: استفتائات حج و عمره / مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مدظله العالی)، قم: فقیه اهلبیت (علیهم السلام)، 1391.