احکام حج | وصیت به حج: سوال سیزده

پرسش :

اگر شخصی فوت نموده و وصی دارد و وصی او به اجرای وصیت او پرداخته و از جمله وصیتهای او حج است و کسی را به عنوان نائب انتخاب کرد [و نائب اعمال حج را بر اساس حکم قاضی عامه انجام داد و بدون آن که خودش یقین...

پاسخ :
بسمه تعالی: اگر هلال ماه [ذی الحجه] ثابت نشده بود و احتمال دیدن آن را هم نمی‌داد در این صورت حج او فاسد می‌باشد و نائب ضامن است و چنانچه قرارداد اجاره مقید به همان سال بوده، بر نائب واجب است هر آنچه که برای اجرت زیارت پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم و ائمه بقیع علیهم السّلام هزینه کرده است از آن استثنا کند و بقیه را به وصی برگرداند و این کار، در صورتیست که قرارداد اجاره به صورت مرسوم و متعارف باشد.
اما اگر فقط برای حج اجیر شده بود، اجاره باطل می‌شود و بر نائب واجب است که تمام اجرت را برگرداند.
و اگر قرارداد اجاره به خود همان سال مقید نشده بود بر نائب است که در سال دیگری حج را به جا آورد و در صورتی که وصی بخواهد او را از این کار رها سازد باید خودش متحمل آن گردد نه آن که از مال میت آن را محاسبه کند [و از اموال او هزینه کند]. بلی، اگر نائب حج را به جا آورد و قصد قربت نیز از او به هنگام انجام دادن اعمال تحقق یافت مانند آن که بعد از پایان یافتن حج متوجه شد و وصی و ورثه احتمال می‌دهند که حج او صحیح بوده زیرا احتمال می‌دهند که حکم قاضی عامه با واقع مصادف شده باشد در این صورت تکلیف از او ساقط می‌شود و بر آنها واجب نیست که در سال دیگر نائب بگیرند و در این صورت نائب مستحق تمام اجرت می‌باشد، والله العالم.

​​​​​​​منبع: استفتائات حج، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی (ره)، قم: دارالصدیقه الشهید، ۱۳۸۴.