قدرت خداوند
پرسش :
آیا خدا می تواند موجودی بسازد که قادر بر نابودی آن نیست؟
پاسخ :
شاید بهترین جواب برای این سوالات این باشد که بله خدا می تواند اما نمی تواند!!
طبیعتا با طرح چنین جوابی سوال کننده اعتراض می کند و آن را نمی پذیرد چرا که جواب تناقض آمیز است. و در پاسخ به اعتراض او باید گفت که اگر بناست خدای متعال کارهای تناقض آمیز بکند، پس همه جا می تواند تناقض را انجام دهد! وقتی که در سوال اولی نوعی تناقض پذیرفته شده و متوقع هستیم که خدای متعال آن را انجام دهد، چرا در موارد دیگر نمی توانیم بپذیریم که خدا مرتکب تناقض شود؟ آیا از همین مطلب نمی توان متوجه شد که تناقض به هیچ عنوان ممکن نیست؟
جای دادن جهان درون یک تخم مرغ، بدون اینکه تخم مرغ بزرگ شود یا جهان کوچک شود، نوعی تناقض است. چون جای گرفتن درون تخم مرغ کوچک به معنای کوچک بودن است و در عین حال می گوییم که کوچک نباشد و کوچک بودن و نبودن تناقض است.
خلق موجودی که قدرت بر نابودی آن وجود ندارد، به معنای غیر مطلق بودن قدرت است. چرا که این قدرت در نابودی این موجود، وجود ندارد! و ما می خواهیم مطلق بودن قدرت را در مطلق نبودن آن بجوییم! در حالی که مطلق بودن و نبودن با یکدیگر تناقض دارند و نمی توانند با هم جمع شوند!
از این روست که در جواب چنین سوال هایی به نشدنی بودن مساله اشاره شده است و از سویی نیز به قدرت بیکران خدا توجه داده شده است:
عبد اللَّه دیصانى نزد هشام بن حکم آمد و گفت: آیا تو پروردگار دارى؟ گفت: آرى، گفت توانا است؟ گفت: آرى، توانا و زوردار است، گفت: میتواند جهان را در یک تخم مرغ درآورد که نه تخم مرغ بزرگ شود و نه جهان کوچک گردد، هشام گفت: مهلت بده، گفتش یک سال مهلت و از بر او بیرون شد، هشام سوار شد و نزد امام ششم علیه السّلام آمد و اجازه یافت و گفت: یا ابن رسول اللَّه عبد اللَّه دیصانى پرسشى آورد که در پاسخش اعتمادى جز بر خدا و بر تو نیست امام فرمود: از چه پرسیدهات؟ گفت: چنین و چنان گفته است.
امام فرمود حواسّ تو چند تا هستند؟ گفت پنج شماره، فرمود: کدام خردترند؟ گفت بیننده فرمود بیننده چه اندازه است؟ گفت باندازه یک عدسه یا کمتر، فرمود: اى هشام بنگر پیش رویت و بالاى سرت و هر چه بینى بمن گزارش بده، گفت: آسمان بینم و زمین و خانه ها، کاخها دشتها، کوهها و نهرها، امام فرمود: آنکه تواند آنچه را بینى در یک عدسه یا کمتر درآورد توانا است.[۱]
حضرت صادق (ع) که فرمود به امیر المؤمنین (ع) عرض شد که آیا پروردگارت بر این قدرت دارد که دنیا را در تخم مرغى داخل کند بى آنکه دنیا کوچک شود یا تخم بزرگ شود فرمود که خداى تبارک و تعالى بسوى عجز منسوب نمی شود و آنچه تو مرا سؤال کردى نمی تواند که باشد.[۲]
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. بحار الأنوار، ج۵۸، ص: ۲۵۲.
[۲]. التوحید للصدوق، ص۱۳۰.
منبع: www.soalcity.ir
شاید بهترین جواب برای این سوالات این باشد که بله خدا می تواند اما نمی تواند!!
طبیعتا با طرح چنین جوابی سوال کننده اعتراض می کند و آن را نمی پذیرد چرا که جواب تناقض آمیز است. و در پاسخ به اعتراض او باید گفت که اگر بناست خدای متعال کارهای تناقض آمیز بکند، پس همه جا می تواند تناقض را انجام دهد! وقتی که در سوال اولی نوعی تناقض پذیرفته شده و متوقع هستیم که خدای متعال آن را انجام دهد، چرا در موارد دیگر نمی توانیم بپذیریم که خدا مرتکب تناقض شود؟ آیا از همین مطلب نمی توان متوجه شد که تناقض به هیچ عنوان ممکن نیست؟
جای دادن جهان درون یک تخم مرغ، بدون اینکه تخم مرغ بزرگ شود یا جهان کوچک شود، نوعی تناقض است. چون جای گرفتن درون تخم مرغ کوچک به معنای کوچک بودن است و در عین حال می گوییم که کوچک نباشد و کوچک بودن و نبودن تناقض است.
خلق موجودی که قدرت بر نابودی آن وجود ندارد، به معنای غیر مطلق بودن قدرت است. چرا که این قدرت در نابودی این موجود، وجود ندارد! و ما می خواهیم مطلق بودن قدرت را در مطلق نبودن آن بجوییم! در حالی که مطلق بودن و نبودن با یکدیگر تناقض دارند و نمی توانند با هم جمع شوند!
از این روست که در جواب چنین سوال هایی به نشدنی بودن مساله اشاره شده است و از سویی نیز به قدرت بیکران خدا توجه داده شده است:
عبد اللَّه دیصانى نزد هشام بن حکم آمد و گفت: آیا تو پروردگار دارى؟ گفت: آرى، گفت توانا است؟ گفت: آرى، توانا و زوردار است، گفت: میتواند جهان را در یک تخم مرغ درآورد که نه تخم مرغ بزرگ شود و نه جهان کوچک گردد، هشام گفت: مهلت بده، گفتش یک سال مهلت و از بر او بیرون شد، هشام سوار شد و نزد امام ششم علیه السّلام آمد و اجازه یافت و گفت: یا ابن رسول اللَّه عبد اللَّه دیصانى پرسشى آورد که در پاسخش اعتمادى جز بر خدا و بر تو نیست امام فرمود: از چه پرسیدهات؟ گفت: چنین و چنان گفته است.
امام فرمود حواسّ تو چند تا هستند؟ گفت پنج شماره، فرمود: کدام خردترند؟ گفت بیننده فرمود بیننده چه اندازه است؟ گفت باندازه یک عدسه یا کمتر، فرمود: اى هشام بنگر پیش رویت و بالاى سرت و هر چه بینى بمن گزارش بده، گفت: آسمان بینم و زمین و خانه ها، کاخها دشتها، کوهها و نهرها، امام فرمود: آنکه تواند آنچه را بینى در یک عدسه یا کمتر درآورد توانا است.[۱]
حضرت صادق (ع) که فرمود به امیر المؤمنین (ع) عرض شد که آیا پروردگارت بر این قدرت دارد که دنیا را در تخم مرغى داخل کند بى آنکه دنیا کوچک شود یا تخم بزرگ شود فرمود که خداى تبارک و تعالى بسوى عجز منسوب نمی شود و آنچه تو مرا سؤال کردى نمی تواند که باشد.[۲]
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. بحار الأنوار، ج۵۸، ص: ۲۵۲.
[۲]. التوحید للصدوق، ص۱۳۰.
منبع: www.soalcity.ir
