چگونه دستورات موثر به فرزندنمان بدهیم؟!

از ادب کردن هنگام عصبانیت نهی شده است.
 

چکیده: کودکان، بزرگسالان کوچکی هستند که نیاز به کرامت و احترام دارند و نباید این کرامت آسیب ببیند. در دستوراتی که به کودک و نوجوان خود می دهیم باید اصولی را رعایت کنیم تا به این کرامت آسیب وارد نشود. در این نوشتار به برخی از این موارد اشاره خواهد شد.

تعداد کلمات 661 / تخمین زمان مطالعه 3 دقیقه

 

ما در نقش والد، باید بتوانیم دستوراتی روشن و مؤثر به فرزندمان بدهیم. والدین کودکان ناسازگار، اغلب نمی توانند دستورات روشن و قاطعی به کودکان خود بدهند. البته نه به این معنا که شما باید همانند فرمانده نظامی، مدام با فریاد دستور بدهید، بلکه چنانچه کودک شما معمولا بی توجه است و حتی هنگامی که او را به دلیل بی توجهی سرزنش می کنید، به شما بدوبیراه می گوید، باید بتوانید دستورات روشن و مؤثری به او بدهید و از فرمان های خود حمایت کنید
 

زمانی به کودک خود دستور بدهید که از او می خواهید سوءرفتاری خاص را متوقف سازد و به باور شما، او از این درخواست ساده برای متوقف ساختن آن سوءرفتار، سرپیچی خواهد کرد؛ همچنین هنگامی که از کودک خود می خواهید رفتاری خاص را شروع کند و شما باور دارید از این درخواست ساده سرپیچی می کند. در واقع زمانی که از فرزندتان می خواهید به یک قانون عمل کند، به او دستور بدهید.
 

 فرض کنید شما وارد اتاق نشیمن می شوید و وحید، پسر هفت ساله خود را می بینید که روی کاناپه تازه خریداری شده، در حال بالا و پایین پریدن است. شما باید مستقیما به طرف او بروید و با حالت چهره جدی و نگاه به چشمان او، تماس چشمی را حفظ کنید، او را با نام صدا بزنید؛ سپس با تن صدای محکم، روشن و مستقیم به او دستور بدهید: «بالا و پایین پریدن روی مبلمان، برخلاف قانون ماست. همین الان از کاناپه بیا پایین». در این صورت شما دستور روشنی به او داده اید.
دستور باید روشن و صریح باشد نه مبهم و نامفهوم. در صورتی که بگویید: «بیا اینجا و این اسباب بازی ها را یکی یکی در قفسه بگذار». کودک شما به احتمال بیشتری به دستورتان توجه خواهد کرد؛ اما اگر به صورتی مبهم دستور بدهید: « بیا یه کاری با این اسباب بازی ها بکن»، احتمال فرمانبری او از این دستور، کمتر خواهد بود.
هنگام دستور دادن، از سؤال کردن با بیان اظهاری غیرمستقیم مانند «بالا و پایین پریدن روی کاناپه کار خوبی نیست» خودداری کنید؛ همچنین به فرزندتان نگویید:
«چرا روی کاناپه بالا و پایین می پری؟» زیرا در این صورت شاید لبخندی به شما تحویل دهد و بگوید: «آخه، خیلی بامزه ست».
همچنین، هنگام بروز رفتار بد فرزندتان، برای قانون خود استدلال نیاورید. زمان توضیح دلایل، پیش از قانون شکنی کودک یا زمانی است که رفتار نامناسب او پایان یافته؛ مثلا در حالی که، وحید هنوز مشغول بالا و پایین پریدن بر روی کاناپه است، به او نگویید: «تو نباید روی کاناپه بالا و پایین بپری؛ چون پول زیادی برای آن داده ام؛ هنوز قسطهای آن تمام نشده است؛ فنرهایش در می رود»؛ بلکه فقط بگویید: «از کاناپه بیا پایین».
پس از آنکه دستور خود را دادید، احتمالا وحید به فرمان شما توجه می کند و از کاناپه پایین می آید. با این وجود، فرض کنیم که وحید تصمیم می گیرد از دستور شما سرپیچی کند. شاید او بخواهد شما را بیازماید و ببیند آیا برای حمایت از دستور خود، چیزی در اختیار دارید؟ برای حمایت از دستوری که داده اید، لازم نیست به شدت وحید را تنبیه یا او را به تنبیه تهدید کنید؛ زیرا ممکن است موجب پیچیدگی بیشتر مسئله شود. شما راهی بسیار ساده و موثر برای حمایت از دستور خود دارید و آن استفاده از روش های جایگزین تنبیه بدنی است که در ادامه بیان خواهیم کرد.
 
 
منبع: کتاب «تنبیه؛ آری یا خیر؟! (شیوه های اصلاح رفتار کودکان)»
نویسنده: مجید همتی