آسم در کودکان، علل، علائم و درمان آن

مصرف غذاهای سرخ کردنی چرب و روغن دار، شیر، ماست، میوه‌هایی مانند هندوانه، خیار، نارنگی، پرتقال برای بیماران مبتلا به آسم مضر است. 
 

این بیماری شایع ترین بیماری ریوی مزمن کودکان است، عارضه ناراحت‌کننده که موجب خس خس سینه به همراه تنگی نفس گاه به گاه می شود. این بیماری در سال‌های اخیر بسیار شایع بوده و آمارهای رسمی و غیررسمی از هر ده کودک یکی را مبتلا می‌کند. اولین حمله آسم در سن ۴ تا ۵ سالگی رخ می‌دهد. این بیماری در صورت عدم درمان به عدم رشد کودک می‌شود و حتی در برخی موارد علت مرگ نیز است. این بیماری علائمی ایجاد می‌کند که درصورت عدم توجه والدین و کنترل نکردن به‌موقع آن، می‌توانند موجب کاهش کیفیت زندگی کودک شوند. آسم کودکان معمولا با بررسی سوابق پزشکی و علائم بیماری و انجام معاینه‌ی بالینی قابل‌ تشخیص است. شاید وقتی کودک‌ تان را به‌خاطر علائم آسم نزد پزشک می‌برید، آن علائم در زمان معاینه از بین رفته باشند؛ به همین خاطر، والدین نقش مهمی در کمک به تشخیص بیماری دارند.
 

- علت شناخته شده صددرصدی هنوز برای این بیماری کشف نشده، در بسیاری از کودکان عوارض حساسیتی همچون اگزمای آتوپیک، رینیت حساسیتی وجود داشته است و اکثر کودکان مبتلا به سابقه خانوادگی آسم و دیگر اختلالات تنفسی را دارا بودند. [1] 
- آسم ممکن است بر اثر عفونت های ویروسی، دود سیگار و مواد حساسیت زا، حیوانات خانگی به خصوص گربه های خانگی، ورزش در هوای سرد، تحریک می شود. 
- از تنگ شدن مجاری هوایی ریه در اثر التهاب و تورم جداره آن ها و انقباض عضله داخل جداره ها به افزایش ترشح مخاط ناشی می شود. 
 

در کودکان نخستین علامت سرفه های گاه گاهی است که در فصل سرما و ورزش کردن عود می کند گاهی هم سرفه‌های شبانه علامت اولیه آن است :

- برگ های جعفری را خرد کرده در شیر گرم بریزید و صبح ناشتا به کودک خود بدهید.
- خوردن خیسانده زیره در سرکه، برای رفع آن بسیار مفید می باشد.
- دو قاشق گلبرگ های گل شقایق را در یک و نیم لیوان آب جوش به مدت یک ساعت خیسانده، سپس ۱۵ دقیقه به آرامی بجوشانید. صاف کنید با کمی عسل شیرین نمایید ، هر ۴ ساعت یک فنجان به کودک بدهید. 
- یکی از خواص عجیب و مهم گل خرگوشک یا ماهور نرم کردن سینه، مسکن و رفع تنگی نفس های مزمن است. روزی چند فنجان از این جوشانده استفاده کردن عالی می باشد. 
- اگر کودک دچار حملات تنفسی به خصوص در شب است، یک عدد پیاز را با پوست بخار پز کنید و یا اینکه زیر خاکستر قرار دهید و یا در نانوایی سنگک سنتی بگذارید تا بپزد، سپس آن را له کنید و قسمتی را در کف پاهای کودک را ببندید به طوری که تمام کف و روی پا را بگیرد، و قسمتی را با عسل مخلوط کنید صبح ناشتا و شب قبل از خواب به کودک بخوانید. [2] 
- برای درمان تنگی نفس می توان از اسفند استفاده کرد. شبی چند دانه اسفند به مدت ۷ روز میل شود.
- آویشن وحشی را در آب جوش دم کرده، روزی ۳ فنجان میل شود. 
- آب شلغم به اندازه یک فنجان+ آب پیاز خام یک فنجان+ آب لیموترش تازه ۲ قاشق+ عسل یک فنجان+ آب کرفس یک فنجان، را به خوبی باهم مخلوط کنید و در ظرف شیشه ای نگهداری کنید، هر ۶ تا ۸ ساعت بسته به سن بیمار مصرف شود. 
 

- برای افرادی که دچار آسم شدند، استفاده از مواد غذایی مانند خرما، هویج، قهوه غلیظ، توت فرنگی، سالاد هویج خام، کاهو، ترب، جوانه گندم، کرفس، آبلیمو و روغن زیتون، آب بولاغ اوتی، آب کرفس، کاهو و آب جعفری، آب شلغم، آب پیاز، گل‌ کلم، توصیه می شود. 
- پرهیز بسیار مهم است. کودک را در معرض مواد معطر، صنعتی، و شیمیایی مثل عطر و ادکلن ها، مایع دستشویی و ظرفشویی، شامپوها، خوشبوکننده ها، صابون و غیره قرار ندهید. مواظب دودها نیز باشید. 
- مصرف غذاهای سرخ کردنی چرب و روغن دار، شیر، ماست، میوه‌هایی مانند هندوانه، خیار، نارنگی، پرتقال برای بیماران مبتلا به آسم مضر است. 
- این گیاهان به صورت جوشانده برای مشکلات تنفسی بسیار عالی است، هم به تنهایی و هم ترکیبی می توانید مصرف کنید. آویشن، نعنا، زیره، پونه، برگ تازه توت فرنگی، هویج زرد، تخم و دانه بادیان، اسطوخودوس، مرزنگوش، پنیرک. 
- امام صادق علیه السلام برای رفع و درمان سرفه فرمودند: «در کفِ دست خود، قدرى کاشم (نوعى زیره کوهى) و به همان اندازه، شکر بریز و براى یک یا دو روز، این سَفوف را بخور.» [3] 


پی نوشت :
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم: شهید کاظمی، 1396، صفحه 246.
[2] خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396، صفحه 40.
[3] محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، تهران: اسلامی، 1407 ق، جلد8 ، صفحه 192- بحارالأنوار، جلد 62، صفحه182.