چگونه با یک فرد نادان برخورد کنیم؟

در مقابل افراد نادان، نباید صحبت کنید، چون آنها به دنبال یک راهی می‌گردند برای بحث کردن و اگر شما دروازه بحث را با صحبت کردن باز نکنید، کسی نمی‌تواند به آرامش شما لطمه بزند.
 

گاهی اوقات در زندگی روزمره خود، با افرادی مواجه می‌شویم که  غیر قابل تحمل هستند. افرادی که منطق آنها جهل شان است و سلاح آنها زبانی است که برای جر و بحث کردن از آن استفاده می کنند. شما هم در بین دوستان یا آشنایان خود، افرادی را دارید که هیچ منطقی را پذیرا نیستند و دنبال دلیلی می‌گردند که در کارهای شما اخلال ایجاد کنند و مزاحم شما شوند. این افراد به دنبال اثبات کردن حرف های خودشان هستند و برای هر موضوعی می‌خواهند ساعت ها بحث و جدل راه بیاندازند و اگر نهایت امر نتوانستند پیروز بحث باشند، با دعوا بحث را به پایان می‌رسانند. می‌خواهیم بدانیم که با این نوع افراد چگونه رفتار کنیم ؟
 

این نوع افراد در همه دوران ها بوده اند و در آینده هم خواهند بود، پس در مرحله اول، وجود این نوع افراد را بپذیرید و زیاد خودتان را درگیر او نکنید و سعی کنید او را تحمل کنید. امام علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند : هر چیزی زکاتی دارد و زکات عقل و خردمندی، تحمل نادانان است. [1] 
 

در کوچه، خیابان، تاکسی، صف نانوایی…. احتمال روبرو شدن با افراد نادان و جاهل و نادان وجود دارد، اگر شما هم مانند آنها رفتار کنید، سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و جامعه پُر خواهد شد از افراد های غیر قابل تحمل.  زندگی خود را بر مبنای صبر و بردباری تواضع و فروتنی و محبت و مهربانی بنا کنید چرا که اینها صفاتی هستند که افراد غیر قابل تحمل از آنها برخوردار نیستند. قرآن به ما دستور می‌دهد که رفتار خوب و سازنده با آنها داشته باشید.. وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا.  و بندگان خاص خدای رحمان آنان هستند که بر روی زمین به تواضع و فروتنی راه روند و هرگاه مردم جاهل به آنها خطاب (و عتابی) کنند با سلامت نفس (و زبان خوش) جواب دهند.[2] در تفسیر انوار درخشان آمده است که «از جمله سیره و روش اهل ایمان آن است که به رفتار ناسزای مردم بی خرد و به گفتار هتک آمیز آنان توّجه ننماید و نادیده بگیرد و از اعتراض و سرزنش به آن‌ها صرف نظر کند و چنان‌چه در مقام معارضه و یا دفاع از خود برآید، ناگزیر است که با رفتار بیهوده و گفتار جاهلانه اقدام نماید[3] 

توجه: خیلی از جوانان ما، ناخواسته با این افراد وارد بحث می‌شوند و کنترل خود را از دست می‌دهند و رفتاری، مانند رفتار آنها انجام می‌دهند. بسیاری از درگیری های که تو کوچه و خیابان ها صورت می‌گیرد بخاطر همین است، یک نفر جاهل شروع می‌کند به بحث کردن و طرف مقابل هم برای اینکه ثابت کند فرد ترسوئی نیست وارد بحث کردن می‌شود. در حالی که باید با کرامت و سعه صدر از کنار او عبور کند. 
 

شما نمی‌توانید با همه تلاش تان شخص غیرمنطقی و نادان را به جاده منطق بیاورید، شما نمی‌توانید او را با زاویه دید خود آشنا کنید. پس آب در هاون نکوبید و شیوه دیگری انتخاب کنید. آن شیوه این است که زمینه ای را فراهم نسازید که سبب بحث کردن شما شود و یا در جایگاه مختلف به او نشان دهید که رفتار او اشتباه است. شما باید زیرک و هوشیار باشید تا از فرصت ها به خوبی استفاده کنید تا او را نسبت به جهل خودش آگاه سازید. 
 

سکوت کردن شما به این معنا نیست که حق با او باشد یا اینکه شما توانایی این را ندارید که با او بحث کنید، این سکوت کردن شما یعنی آب روی آتش ریختن و با این روش به طرف مقابل خودتان می‌فهماند که ارزشی برای سخن گفتن ندارد. این سکوت شما سبب آرامش و آسایش خودتان می شود.  امام علی (علیه‌ السلام) می‌فرماید : خردمندترین مردم کسی است که برای عقوبت نادان، تنها از سکوت بهره جوید. [4]  در مقابل افراد نادان، نباید صحبت کنید، چون آنها به دنبال یک راهی می‌گردند برای بحث کردن و اگر شما دروازه بحث را با صحبت کردن باز نکنید، کسی نمی‌تواند به آرامش شما لطمه بزند، پس سکوت را اختیار کنید.  ور نباشد اهلِ این ذکـر و قُنـوت/پس جوابُ الاَحْمَق ای سلطان، سکوت ز آسمانِ حق، سکوت آید جواب/ چـون بوَد جـانا دعـا نا مستجاب [5]
 

کسانی که به خـاطـر جلب رضایت پروردگارشان ، مشکلاتی که دیگران، در مسیر اطاعت او قرار می‌دهند تحمل می کنند و از آنچه به آنها روزی داده شده ، در راه رضای او انفاق می کنند و بدی دیگران را با خوبی ، پاسخ می دهند و همیشه به دنبال راهی می‌گردند تا مشکل دیگران را حل کنند. و در تجلیل و بیان پاداش شان می فرماید: أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَی الدَّار. برای اینان است پاداش خوب آخرت. [6]

پی نوشت :
[1] غررالحکم ، صفحه 56.
[2] قرآن کریم، سوره مبارکه فرقان، آیه 63.
[3] الحسینی الهمدانی، سید محمد، تفسیر انوار درخشان، قم: انتشارات انوار درخشان، جلد 7، صفحه 203.
[4] غررالحکم ، صفحه 53.
[5] مولانا، مثنوی معنوی، دفتر چهارم بیت. 1482 و 1483. 
[6] قرآن کریم ، سوره مبارکه رعد، آیه 22.