آشنایی با رابطه بهداشت دهان و سلامتی

اگر استرس، اضطراب، یا افسردگی دارید، ممکن است خطر ابتلا تان به بیماری‌های دهان و دندان افزایش پیدا کند.
 

بعضی از مطالعات انجام شده نشان می‌دهند کسانی که بیماری لثه دارند بیشتر احتمال دارد به بیماری های مختلف مبتلا شوند تا کسانی که لثه‌های‌شان سالم است. پژوهشگران از علت آن مطمئن نیستند؛ اثبات نشده است بیماری لثه باعث بیماری‌های دیگری نیز بشود. اما مراقبت از سلامت و بهداشت دهان مانند باقی قسمت‌های بدن معقول و منطقی است.
 

دیابت می‌تواند مقاومت بدن نسبت به عفونت را کاهش دهد. افزایش سطح قند خون خطر بیماری لثه را افزایش می‌دهد. و علاوه بر آن، بیماری لثه می‌تواند کنترل سطح قند خون را دشوارتر کند. با حفظ سطح قند خون نزدیک به حد نرمال تا آنجا که ممکن است از سلامت لثه‌های‌تان محافظت می‌کند. بعد از هر وعده غذا مسواک کنید و نخ دندان بکشید و روزانه از دهانشویه‌های ضد عفونی کننده استفاده کنید. دست کم دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. گاهی ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد حتی بیشتر هم به او سر بزنید.
 

افرادی که سندرم شوگرن دارند بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات دهان و دندان نیز هستند. موقع ابتلا به شوگرن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مجاری اشک و غدد بزاق حمله می‌کند، که باعث خشکی شدید چشم‌ها و دهان می‌شود. بزاق به محافظت از دندان‌ها و لثه‌ها در برابر باکتری‌هایی که باعث کرم‌خوردگی و ورم لثه می‌شوند کمک می‌کند. بنابراین، خشکی همیشگی دهان فرد را بیشتر مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌سازد.
 

با علم به اینکه خشکی شدید دهان خطر کرم خوردگی و بیماری لثه را افزایش می‌دهد، ممکن است بهتر باشد جعبه‌ی داروهای‌تان را بررسی کنید. آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضد انعقاد، مسکن‌ها، و داروهای ضد افسردگی در بین داروهایی قرار دارند که باعث خشک شدن دهان می‌شوند. با پزشک یا دندانپزشک‌تان صحبت کنید تا بفهمید آیا رژیم دارویی‌تان بر سلامت دهان و دندان‌تان تاثیر می گذارد، و چه کاری در این زمینه می‌توانید انجام دهید.
 

اگر استرس، اضطراب، یا افسردگی دارید، ممکن است خطر ابتلا تان به بیماری‌های دهان و دندان افزایش پیدا کند. کسانی که تحت استرس هستند سطوح بالایی از هورمون کورتیزول تولید می‌کنند که به لثه‌ها و بدن آسیب می‌زند. استرس همچنین به مراقبت ضعیف دهان و دندان منجر می‌شود؛ بیش از ۵۰٪ از آدم‌های دچار استرس به طور مرتب مسواک نمی‌زنند یا نخ دندان نمی‌کشند. سایر عادات مربوط به استرس شامل سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، و دندان قروچه می‌شوند.
 

بیماری شکنندگی استخوان یعنی پوکی استخوان بر استخوان‌های بدن تاثیر می‌گذارد – من جمله استخوان فک – و می‌تواند باعث از دست دادن دندان نیز بشود. باکتری‌های پریودنتیت، که یک بیماری لثوی شدید است، می‌تواند استخوان فک را نابود کند. یک نوع از داروهای پوکی استخوان – بیس فسفونات – ممکن است تا حدودی خطر یک ناراحتی نادر به نام آواسکولار نکروز شود، که باعث مرگ استخوان فک می‌شود. این معمولا فقط پس از جراحی‌های دندان یک نگرانی محسوب می‌شود. اگر بیس فسفونات مصرف می‌کنید به دندانپزشک‌ بگویید.
 

اگر کم خونی داشته باشید ممکن است دهان‌تان درد بگیرد یا رنگ پریده شود، و زبان‌تان ممکن است ورم کند و نرم شود. وقتی کم خونی داشته باشید، بدن تان گلبول‌های قرمز کافی نخواهد داشت، یا گلبول‌های قرمز خون‌تان هموگلوبین کافی ندارند. در نتیجه، بدن‌تان اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد، و درمان‌ها متفاوت هستند. برای پی بردن به نوع کم خونی و نحوه‌ی درمان آن با پزشک مشورت کنید.
 

اولین نفری که متوجه علائم اختلالات خوردن مانند «پرخوری عصبی» می‌شود احتمالا دندانپزشک است. اسید معده‌ی ناشی از استفراغ‌های مکرر می‌تواند به شدت مینای دندان را دچار پوسیدگی کند. پرخوری می‌تواند باعث ورم دهان، گلو، و غدد بزاق و همچنین بوی بد دهان نیز بشود. بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، و سایر اختلالات خوردن می‌توانند باعث کمبودهای تغذیه‌ای جدی بشوند که می توانند بر سلامت دندان‌ها تاثیر بگذارند.
 

کسانی که به اچ آی وی یا ایدز مبتلا هستند ممکن است بیشتر به برفک دهانی، زگیل دهان، تاول‌های ناشی از تب، زخم‌های دهانی، و لوکوپلاکی دچار شوند که لکه‌های سفید یا خاکستری روی زبان و داخل گونه‌ها هستند. سیستم ایمنی ضعیف و ناتوانی بدن در از بین بردن عفونت‌ها از جمله عوامل آن هستند. کسانی که اچ آی وی / ایدز دارند ممکن است خشکی دهان را نیز تجربه کنند که خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد و می‌تواند جویدن، خوردن، ورم، یا صحبت کردن را دشوار سازد.
 

مبتلایان به آرتریت روماتوئید (RA) هشت برابر بیشتر از افراد عاری از این بیماری خود ایمن، در خطر ابتلا به بیماری لثه قرار دارند. التهاب ممکن است مخرج مشترک این دو باشد. آنچه مسئله را بدتر می‌کند این است: کسانی که به RA مبتلا هستند ممکن است در مسواک کردن و نخ دندان کشیدن مشکل داشته باشند چون به مفاصل انگشت‌های‌شان آسیب وارد شده است. خبر خوش آنکه برای التهاب لثه و عفونت درمان وجود دارد و این درمان می‌تواند درد و التهاب مفاصل را نیز کاهش دهد.
 

بزرگسالان بدون دندان ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به بیماری مزمن کلیه قرار داشته باشند تا کسانی که هنوز دندان دارند. اینکه دقیقا بیماری کلیه و بیماری‌های دهان و دندان تا چه اندازه با هم مرتبط هستند هنوز به طور ۱۰۰٪ مشخص نیست. اما پژوهشگران می‌گویند ممکن است التهاب مزمن فصل مشترک هر دو باشد. پس مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها ممکن است خطر ابتلا به مشکلات جدی کلیه را کاهش دهد.
 

اگر باردار هستید و بیماری لثه دارید، احتمال آنکه نوزادتان خیلی زودتر از موعد یا کوچکتر از حد نرمال به دنیا بیاید بیشتر است. اینکه این دو ناراحتی دقیقا چه اندازه به هم مرتبط هستند همچنان به طور کامل درک نشده است. التهاب نهفته یا عفونت‌ها ممکن است عامل آن باشند. بارداری و تغییرات هورمونی مرتبط با آن نیز به نظر بیماری لثه را بدتر می‌کنند. برای پی بردن به نحوه‌ی مراقبت از خودتان و جنین‌تان با متخصص اطفال یا دندانپزشک مشورت کنید.
 

لثه‌های سالم باید صورتی رنگ و سفت به نظر برسند، نه قرمز یا باد کرده. برای حفظ سلامتی لثه‌ها، باید بهداشت دهان و دندان‌تان را به خوبی رعایت کنید. دندان‌های‌تان را دست کم دو بار در روز مسواک کنید، و حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید، و یک یا دو بار در روز دهانشویه‌ی ضد عفونی کننده استفاده کنید و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه و از مصرف دخانیات اجتناب کنید.

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – کامروا ابراهیمی