ازدواج دانشجویی؛ فواید و آسیب ها (بخش دوم)

انتخاب شتابزده می تواند یکی از آسیب های ازدواج دانشجویی باشد. 
 

رویکرد به مزیت های ازدواج های دانشجویی، ما را نباید از پاره ای محدودیت ها یا تهدیدها، غافل کند. اگر چه محدودیت های این امر، سهم ناچیزی در مقایسه با مزایای آن دارد ولیکن شایسته است که نگاهی جامع به هر دو جنبه آن داشته باشیم. برخی از محدودیت های موردنظر عبارتند از:

 غالبا اندیشمندان، جوانی را سرشار از احساس و عاطفه می دانند. گرچه در نگاه اول، وجود عواطف نیرومند، نقطه قوت و ارزنده ای برای این دوره زندگی به شمار می رود ولی از جهاتی می تواند بر تصمیم گیری های مهم زندگی، و از جمله ازدواج، تأثیر نامطلوبی گذارد. به عنوان مثال جوانانی که شیفته زیبایی و جمال اند، زمانی که در معرض برخی جلوه ها و جاذبه ها قرار می گیرند، بلافاصله تحت تأثیر واقع شده احساس و عاطفه را مبنایی برای تصمیم جدی قرار می دهند و به بزرگترین انتخاب زندگیشان یعنی همسر گزینی اقدام می نمایند که بعضا عملی عجولانه بوده فاقد دقت و باریک بینی کافی است.

به لحاظ اینکه، جوانی دوره تغییر و تحول در ابعاد گوناگون زندگی و به ویژه در حوزه تفکر، نظر و اندیشه است، بعضأ ممکن است تصمیم فعلی جوان، چندان ثابت و پابرجا نباشد و در معرض دگرگونی قرار گیرد. بنابراین، اگر دانشجویان در همسر گزینی، تنها به خواهش دل و احساس و عاطفه اکتفا کنند و معیارهای منطقی و عقلانی را از داوری خود کنار زنند، امکان آسیب زایی ازدواج، همچنان وجود خواهد داشت.

لذا به دانشجویان توصیه می شود در همسر گزینی، علاوه بر تأثیر اولیه ای که از طرف مقابل دارند، به بازشناسی احساس خود و ارزیابی دقیق تر آن بپردازند. مزایا و معایب احتمالی آن را در نظر گرفته با تحلیل عمیق تری ملاحظه کنند که در یک ارزشیابی صحیح، غلبه با کدام یک از این دو مزایا و معایب است و در صورت تردید، موضوع را با مراکز مشاوره و مشاوران با تجربه و متخصص مسائل خانوادگی و ازدواج، مطرح نموده به نوعی قاطعیت و صراحت در این تصمیم گیری دست یابند. ترجیحا در این زمینه می توانند از مصلحت اندیشی والدینشان نیز استفاده کنند.
 

سال های دانشجویی به یک معنا و برای شماری از جوانان، به منزله آغاز یک دوره تنهایی و غالبا دور از خانواده، شهر و دیار محسوب می شود. از لحاظی، تنهایی فرصتی برای علم آموزی است و برخی بزرگان نیز معتقد بودند که «علم در غربت حاصل می شود». شاید دلیل آنان، قطع تعلقات و دلبستگی های محیط، شهر و دیار و دوستان است که به طالب علم، مجال کافی می بخشد تا بتوانند همه توان خویش را در این راه به کار گیرند. ولی از نگاه دیگر، تنهایی، زمینه ساز برخی غفلتهاست. جوانانی که از تنهایی رنج می برند و عوامل جایگزین نیز وجود ندارد تا این خلأ روحی را پر کند، ممکن است به سهولت با یک دیدار و گفتگو با وعده و وعیدهایی متقاعد شوند که ازدواج آنان را از تنهایی می رهاند و به همه مشکلات آنان خاتمه می دهد.

لذا در بازشناسی انگیزه برخی از دانشجویان، عامل فرار از تنهایی و ایجاد هم صحبتی به چشم می خورد که البته می تواند شرط لازم برای ازدواج محسوب شود ولی شرط کافی نیست. دانشجویان به ویژه جوانان شهرستانی، باید ازدواج را پدیده ای مهمتر و اساسی تر از «رفع تنهایی» تلقی کنند؛ مسئولیت ها و وظایف و کارکردهای زندگی مشترک سنگین تر از آن است که صرفا و با اتکاء بر یک انگیزه، بتوان آنها را به انجام رساند و متقابلا ظرفیت هاو توانمندی های طرفین باید بسی بیشتر از یک احساس هم صحبتی در نظر گرفته شود تا ازدواج موفقی پدید آید.

یکی از آفاتی که زوج دانشجو و زندگی مشترک آنان را تهدید می کند، ترتیب دادن مقایسه هایی میان همسر و دیگران است. این نوع مقایسه ها پنهان بوده و چون غالبا بروز خارجی ندارد، لذا ایجاد نگرانی در طرف مقابل نمی کند ولی به مرور زمان، آثاری نظیر برودت عاطفی، رنجش و بی تفاوتی در رفتار یکی از همسران یا هر دو ظاهر می شود.

واقعیت این است که برخی از زوج های دانشجو به لحاظ موقعیت کلاس و عرصه های همکاری نزدیک میان دانشجویان در کارهای عملی نظیر آزمایشگاه، کارگاه، فعالیت های گروهی و نظایر آنها با افرادی از جنس مخالف، خواه ناخواه آشنا شده از ویژگی های مثبت علمی، آموزشی، اجتماعی و سایر فعالیت های آنان، آگاه می شوند و بلافاصله طرف موردنظر را که از جنس مخالف است با همسرشان مقایسه می کنند و چون همه یا بخشی از مزایای موردنظر را در همسرشان مشاهده نمی کنند، به نقطه ای می رسند که شریک زندگیشان از چشم می افتد و همیشه در حسرت فرد موردنظر به سر می برند و همین امر، زمینه انجماد عاطفی را میان زوج های جوان مهیا می سازد.
 
منبع: کتاب دانش خانواده. حسین محمودیان و دیگران. صص 135-138، انتشارات سمت،  اول. 1383.