سجاد
طهارت پس از قضاحاجت چگونه باید انجام بگیرد؟
طهارت پس از قضاحاجت چگونه باید انجام بگیرد؟
مشاور: حجة الاسلام منتظمی
با تشکر از اعتماد شما به مشاوره راسخون: دوست عزیز مطالب زیر را دقیق مطالعه نمایید .چنانچه مسئله ای را نفهمیدید اطلاع دهید تا پاسخگو باشیم . نظر شما را به مسایل مربوط جلب می کنیم: 1. در سه صورت، مخرج غائط(مدفوع) فقط با آب پاک مىشود: اول: آن که با غائط، نجاست دیگرى مثل خون بیرون آمده باشد. دوم: آن که نجاستى از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. سوم: آن که اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. و در غیر این سه صورت مىشود مخرج را با آب شست و یا با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد، اگر چه شستن با آب بهتر است.[1] پس اصل در تطهیر مخرج، اطمینان از پاک شدن آن از غائط است و دست کشیدن محل غائط واجب نیست اگر چه برای اطمینان از تطهیر محل غائط اشکال ندارد. پس اگر مخرج غائط را با آب بشویند، باید چیزى از غائط در آن نماند، ولى باقى ماندن رنگ و بوى آن مانعى ندارد، و اگر در دفعه اول طورى شسته شود که ذرهاى از غائط در آن نماند، دوباره شستن لازم نیست.[2] 2. مخرج بول(ادرار) با غیر آب پاک نمىشود، و مردها اگر بعد از برطرف شدن بول یک مرتبه بشویند کافى است، ولى زنها و هم چنین کسانى که بولشان از غیر مجراى طبیعى مىآید، احتیاط واجب آن است که دو مرتبه بشویند.[3] یکی از مستحبات بعد از بول، استبراء است که جهت اطمینان از خروج بول انجام می شود و طریقۀ آن به این شرح است: که بعد از قطع شدن بول، اگر مخرج غائط نجس شده، اول آن را تطهیر کنند، بعد سه دفعه با انگشت میانه دست چپ از مخرج غائط تا بیخ آلت بکشند و بعد شست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را زیر آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنهگاه بکشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند.[4] 3. آب قلیلى که براى بر طرف کردن عین نجاست روى چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است. ...ولى آبى که با آن مخرج بول و غائط را مىشویند با پنج شرط پاک است؛ اول: آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستى از خارج به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگرى مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد . چهارم: ذرّههاى غائط در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.[5] ولى پاک بودن این آب به آن معنى است که اگر به بدن و لباس ترشّح کند لازم نیست آن را آب بکشند، امّا سایر استفادههاى آب پاک را از آن نمىتوان کرد. البته تحقیق دربارۀ این که مقداری از این آب به لباس ریخته است یا نه؟ لازم نیست و تا یقین نکنید که آب نجس به لباس یا بدن شما برخورد کرده است،حکم نجاست ندارد. پس سعی کنید دچار وسواس نشوید که باعث آسیب های زیادی خواهید شد.شما می توانید برخی از آثار مخرب وسواس و حکم آن را در سؤالات زیر ببینید. 4. طهارت گرفتن با دست راست کراهت دارد و در روایات این حکم بیان شده است، اما این کراهت، مطلق نیست و در مواقع ضرورت برطرف میشود. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) نَهَى رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَنْ یَسْتَنْجِیَ الرَّجُلُ بِیَمِینِهِ»؛[6] امام صادق(ع) میفرماید: رسول خدا(ص) از طهارت گرفتن با دست راست نهی کرده است. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: الِاسْتِنْجَاءُ بِالْیَمِینِ مِنَ الْجَفَاءِ»؛[7] امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می کند طهارت گرفتن با دست راست جفا است. «قَالَ وَ قَدْ رُوِیَ أَنَّهُ لَا بَأْسَ إِذَا کَانَتِ الْیَسَارُ مُعْتَلَّةً»؛[8] اگر دست چپ مشکل داشته باشد، طهارت با دست راست اشکال ندارد. نمایه های مربوط: سؤال 2599 (سایت: 2731) (راه رهایی از وسواس). سؤال 3632 (سایت: 3894) (وسواس در اعمال دینی). [1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 59 [2] همان،ص 60. [3] همان،ص 60. [4] همان،ص 62. [5] همان،ص42. [6]. ر. ک: شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 1، ص 321، (بَابُ کَرَاهَةِ الِاسْتِنْجَاءِ بِالْیَمِینِ إِلَّا لِضَرُورَةٍ)، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق. [7]. همان. [8]. همان.