موقعیت های دشوار زندگی،اضطراب آور است و کودکان از قبل بایستی آمادگی کافی داشته باشند.
کودکان برای تصمیم گیری در شرایط سخت،نیاز به توجیه و آموزش قبلی دارند که والدین گرامی با انجام یکسری تمارین در حضور کودکان می توانند،این لحظه ها و شرایط را برای فرزندانشان تداعی و شبیه سازی نمایند.
تعداد کلمات 690 / تخمین زمان مطالعه 3 دقیقه
تعداد کلمات 690 / تخمین زمان مطالعه 3 دقیقه
ضرورت آمادگی کودک برای موقعیت های دشوار
موقعیت‌های نگران‌کننده و اضطراب‌آور به کودکان نمایش داده می‌شود تا آنها بتوانند بیشتر یاد بگیرند. آنها از طریق اشتباه کردن و تماشای اشتباه‌های افراد دیگر، می‌توانند اشتباه و علت آن را درک کنند. در زیر موقعیت‌های بالقوه سختی برای کودکان، همراه با پیشنهادهایی در زمینه‌ی اینکه چگونه در آن لحظه خود را نجات دهند، مطرح شده است که می‌توان از طریق ایفای نقش به آنها پرداخت.
مادر شما مسافرت خود را با دوستش کنسل می‌کند و می‌گوید احساس خوبی ندارد. بعد از مدتی دوستش تلفن می‌زند تا سؤالی از او بپرسد، اما مادر شما به خرید رفته است. شما چه می‌گویید؟ (آیا حقیقت را می‌گویید، دوست مادر شما احساس ناراحتی می‌کند و مادر شما از گفتن دروغ، احساس شرمندگی می‌کند. این کار دوستی شما را تهدید می‌کند. کار مؤدبانه آن است که بگویید او در حمام است و نمی‌تواند به تلفن جواب دهد. سپس به تلفن همراه مادرتان زنگ بزنید و آنچه را که اتفاق افتاده است برای او توضیح دهید.)
بهترین دوست شما در مورد یک نفر رازی به شما می‌گوید. سه هفته بعد، دوست دوم رازی به شما می‌گوید. شما چگونه رفتار می‌کنید؟ (نباید بگویید: «اوه، من قبلاً می‌دانستم. ایکس به من گفته بود.» شما باید وانمود کنید که خیلی شگفت‌زده شده‌اید تا دوست صمیمی خود را ناراحت نکنید و به احساس دوستان دیگرتان با فاش کردن راز آنها آسیب نرسانید.)
دوستی برای جشن تولد هدیه‌ای به شما می‌دهد. با باز کردن آن متوجه می‌شوید که این هدیه دقیقاً شبیه هدیه‌ای بود که والدینتان به شما داده‌اند. شما چه می‌گویید و چه کار می‌کنید؟ (نباید بگویید، «اوه، قبلاً پدرم این هدیه را به من داده بود.» این کار از ارزش هدیه می‌کاهد و به احساسات دوست شما صدمه می‌زند. در عوض بگویید: «اوه، جالبه، متشکرم!» موضوع را به والدین خود بگویید و به طور پنهانی یکی از هدیه‌ها را بردارید و بیرون ببرید به نحوی که دوست شما هرگز نفهمد شما دو هدیه مثل هم داشته‌اید.)
کاربرد
ایفای نقش
هر یک از سناریوها را در کلاس به ترتیب توضیح دهید. به آنها بگویید اگر در آن موقعیت بودند چه چیزی باید بگویند و چه کاری باید انجام دهند.
از داوطلبان بخواهید هر یک از صحنه‌ها را ایفای نقش کنند. از کلاس دعوت کنید تا ابراز نظر کنند و راه‌هایی برای مدیریت آن موقعیت به طور ماهرانه ارائه دهند. از داوطلبان بخواهید تا دوباره صحنه را نمایش دهند و نشان دهند چگونه باید در آن موقعیت رفتار کرد. پیشنهادهایی در زیر آورده شده است:
خاله‌تان می‌گوید تصویری را که کشیده‌اید جالب است. شما با گفته‌اش موافق نیستید. چه باید بگویید و انجام دهید؟ (فقط تشکر کنید و بروید.)
مادربزرگ شما خیلی فراموشکار است و دائم سؤال‌های تکراری از شما می‌پرسد: «پدرتان کجاست؟ چه موقع برمی‌گردد؟ آیا مدرسه را دوست دارید؟ آیا دوستانی دارید؟» چه چیزی باید بگویید و چه کار باید بکنید؟ (فقط با بردباری جواب سؤال‌ها را بدهید. شما نمی‌توانید به او کمک کنید.)
خاله‌تان به منزل شما می‌آید و هدیه‌ای به خواهرتان می‌دهد. اما جشن تولد شماست. چه کار انجام می‌دهید و چه چیزی می‌گویید؟ (نمی‌گویید چشن تولد شماست. علاقه‌ی خود را به هدیه‌ی خواهرتان نشان دهید و از آن تعریف کنید. احساس ناراحتی یا حسادت را بعد از رفتن خاله دسته‌بندی کنید.)
می‌شنوید دوستانتان برای اینکه شما را شگفت‌زده کنند، مهمانی ترتیب داده‌اند. زمانی که در را باز می‌کنید و همه‌ی دوستانتان را می‌بینید (بقیه‌ی کلاس) که فریاد می‌زنند، چه کار می‌کنید، شگفت‌زده می‌شوید؟ (باید وانمود کنید که واقعاً شگفت‌زده شده‌اید. حتی بعد از آن، نگویید که قبلاً از برنامه‌شان اطلاع داشته‌اید، این کار آنها را ناامید و مأیوس خواهد کرد. علاوه بر آن از شخصی که خبر را به شما رسانده است عصبانی خواهند شد.)
از کودکان بخواهید سناریوهای دیگری را براساس تجربه‌ی شخصی خود پیشنهاد دهند تا ایفای نقش شود.
مادر شما مسافرت خود را با دوستش کنسل می‌کند و می‌گوید احساس خوبی ندارد. بعد از مدتی دوستش تلفن می‌زند تا سؤالی از او بپرسد، اما مادر شما به خرید رفته است. شما چه می‌گویید؟ (آیا حقیقت را می‌گویید، دوست مادر شما احساس ناراحتی می‌کند و مادر شما از گفتن دروغ، احساس شرمندگی می‌کند. این کار دوستی شما را تهدید می‌کند. کار مؤدبانه آن است که بگویید او در حمام است و نمی‌تواند به تلفن جواب دهد. سپس به تلفن همراه مادرتان زنگ بزنید و آنچه را که اتفاق افتاده است برای او توضیح دهید.)
بهترین دوست شما در مورد یک نفر رازی به شما می‌گوید. سه هفته بعد، دوست دوم رازی به شما می‌گوید. شما چگونه رفتار می‌کنید؟ (نباید بگویید: «اوه، من قبلاً می‌دانستم. ایکس به من گفته بود.» شما باید وانمود کنید که خیلی شگفت‌زده شده‌اید تا دوست صمیمی خود را ناراحت نکنید و به احساس دوستان دیگرتان با فاش کردن راز آنها آسیب نرسانید.)
دوستی برای جشن تولد هدیه‌ای به شما می‌دهد. با باز کردن آن متوجه می‌شوید که این هدیه دقیقاً شبیه هدیه‌ای بود که والدینتان به شما داده‌اند. شما چه می‌گویید و چه کار می‌کنید؟ (نباید بگویید، «اوه، قبلاً پدرم این هدیه را به من داده بود.» این کار از ارزش هدیه می‌کاهد و به احساسات دوست شما صدمه می‌زند. در عوض بگویید: «اوه، جالبه، متشکرم!» موضوع را به والدین خود بگویید و به طور پنهانی یکی از هدیه‌ها را بردارید و بیرون ببرید به نحوی که دوست شما هرگز نفهمد شما دو هدیه مثل هم داشته‌اید.)
کاربرد
ایفای نقش
هر یک از سناریوها را در کلاس به ترتیب توضیح دهید. به آنها بگویید اگر در آن موقعیت بودند چه چیزی باید بگویند و چه کاری باید انجام دهند.
از داوطلبان بخواهید هر یک از صحنه‌ها را ایفای نقش کنند. از کلاس دعوت کنید تا ابراز نظر کنند و راه‌هایی برای مدیریت آن موقعیت به طور ماهرانه ارائه دهند. از داوطلبان بخواهید تا دوباره صحنه را نمایش دهند و نشان دهند چگونه باید در آن موقعیت رفتار کرد. پیشنهادهایی در زیر آورده شده است:
خاله‌تان می‌گوید تصویری را که کشیده‌اید جالب است. شما با گفته‌اش موافق نیستید. چه باید بگویید و انجام دهید؟ (فقط تشکر کنید و بروید.)
مادربزرگ شما خیلی فراموشکار است و دائم سؤال‌های تکراری از شما می‌پرسد: «پدرتان کجاست؟ چه موقع برمی‌گردد؟ آیا مدرسه را دوست دارید؟ آیا دوستانی دارید؟» چه چیزی باید بگویید و چه کار باید بکنید؟ (فقط با بردباری جواب سؤال‌ها را بدهید. شما نمی‌توانید به او کمک کنید.)
خاله‌تان به منزل شما می‌آید و هدیه‌ای به خواهرتان می‌دهد. اما جشن تولد شماست. چه کار انجام می‌دهید و چه چیزی می‌گویید؟ (نمی‌گویید چشن تولد شماست. علاقه‌ی خود را به هدیه‌ی خواهرتان نشان دهید و از آن تعریف کنید. احساس ناراحتی یا حسادت را بعد از رفتن خاله دسته‌بندی کنید.)
می‌شنوید دوستانتان برای اینکه شما را شگفت‌زده کنند، مهمانی ترتیب داده‌اند. زمانی که در را باز می‌کنید و همه‌ی دوستانتان را می‌بینید (بقیه‌ی کلاس) که فریاد می‌زنند، چه کار می‌کنید، شگفت‌زده می‌شوید؟ (باید وانمود کنید که واقعاً شگفت‌زده شده‌اید. حتی بعد از آن، نگویید که قبلاً از برنامه‌شان اطلاع داشته‌اید، این کار آنها را ناامید و مأیوس خواهد کرد. علاوه بر آن از شخصی که خبر را به شما رسانده است عصبانی خواهند شد.)
از کودکان بخواهید سناریوهای دیگری را براساس تجربه‌ی شخصی خود پیشنهاد دهند تا ایفای نقش شود.
منبع:
برگرفته از کتاب رشد مهارت های اجتماعی رفتاری و هیجانی کودکاننویسنده :
ماریانا کتیترجمه :
دکتر مژگان حیاتیبیشتر بخوانید :
آموزش مواجهه با مشکلات به کودکان
چگونه با کودکان درباره مشکلات صحبت کنیم
