ممنوعیت استفاده از طلا برای مردان؛ بایدها و نبایدها

در سبک زندگی اسلامی، هرگونه استفاده­ای از طلا برای آراستگی مرد ممنوع است.
 

چکیده : دین اسلام جهت آراسته بودن مسلمانان مجموعه کاملی از دستورات را در سه محور ارائه کرده است که یکی از  مهم­ترین این محورها آراستگی بدن است؛ به صورتی­که که در آموزه های اسلامی، نظافت و بهداشت بدن جزئی از ایمان قرار داده شده است. از سوی دیگر استفاده مردان از طلا بر خلاف آراستگی است و از نظر فقهی نیز حرام است.

تعداد کلمات 1232 /  تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

دین اسلام جهت آراسته بودن مسلمانان مجموعه کاملی از دستورات را در سه محور آراستگی سر و صورت، آراستگی بدن و آراستگی پوشش ارائه کرده است که برای روشن شدن نحوه آراستگی در اسلام، باید هر یک از این محورها به تفصیل بررسی گردد. در این نوشتار، به بررسی آراستگی بدن می پردازیم.
 

بر اساس آموزه های دینی، آراستگی بدن با رعایت این موارد حاصل می شود:

برخلاف برخی مدها و افراد مدگرا که در عین رعایت مد، نظافت را رعایت نمی کنند، رعایت نظافت و بهداشت یکی از اصول ثابت در سبک زندگی اسلامی است؛ به گونه ای که در آموزه های اسلامی، نظافت جزئی از ایمان قرار داده شده و تمام دستورهای دین مبنی بر حمام کردن و ازاله موهای زائد بدن و حتی وضو و غسل های متعدد واجب و مستحب است که در مناسبتهای مختلف به مسلمانان توصیه شده که در این راستا قابل تفسیر هستند.
برای هر یک از دستورهای مربوط به نظافت، آدابی ذکر شده که به طور مستقیم با زیبایی و آراستگی بدن مرتبط است که در اینجا تنها به ذکر یک روایت اکتفا می کنیم:
ابن ابی یعفور از یاران امام صادق (ع) نقل می کند: زراره بن أعین، با من درباره کندن موی زیربغل یا تراشیدنش اختلاف نمود.
من گفتم کندنش بهتر از تراشیدنش است و نوره (داروی نظافت) کشیدنش از هر دو بهتر. بر در خانه امام ششم آمدیم و اجازه ورود خواستیم. گفتند در گرمابه است. به گرمابه رفتیم و آن حضرت نزد ما آمد، در حالی که به زیر بغلش نوره مالیده بود.
به زراره گفتم: (این که می بینی امام از نوره استفاده کرده) تو را بس است. گفت: نه، شاید برای علتی چنین کرده.
آن حضرت فرمود: برای چه آمدید؟ گفتم: زراره بن اعین درباره کندن موی زیر بغل یا تراشیدنش با من درافتاد، من گفتم کندن بهتر از تراشیدن است و نوره کشیدن از هر دو بهتر.
حضرت فرمودند: همانا تو سنت را درست فهمیدی و زراره خطا رفته، همانا کندنش بهتر از تراشیدن است و نوره کشیدن از هر دو بهتر... .[1]
در ادامه همین روایت، امام صادق(ع)توصیه های بهداشتی متعددی را به ابن یعفور متذکر شدند که نقش تعیین کننده ای در آراستگی افراد نیز دارد. آن حضرت به ابن یعفور فرمودند: بپرهیز از خوابیدن در حمام که پیه قلوه ها را آب می کند و بپرهیز از به پشت خوابیدن در آن که زخم معده یا زخم اثنی عشر پدید آورد، و بپرهیز از شانه زدن در حمام که ریزش مو آورد و بپرهیز از مسواک در گرمابه که دندانها را بریزد و بپرهیز از اینکه سرت را با گل سرشور بشوئی که چهره را زشت کند، ... و بپرهیز از مالیدن سنگ به کف پا که برص[2] آورد،... .[3]
 

در سبک زندگی اسلامی، هرگونه استفاده­ای از طلا برای آراستگی مرد ممنوع است و اصولا این عمل در اسلام بر خلاف آراستگی است و از نظر فقهی نیز استفاده از طلا برای مردان به طور مطلق - چه در نماز و چه در غیر نماز، چه به صورت انگشتر و چه غیر انگشتر - حرام است و استفاده طلا در نماز موجب بطلان آن می شود.

در چرایی حرام بودن طلا برای مردان حکمت های متعددی نهفته که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

ویژگی های جسمی و روانی مرد با زن تفاوت دارد و این تفاوت ها به طور طبیعی رسالت­ های گوناگونی را بر عهده این دو جنس قرار داده است. اسلام باتوجه به تفاوت های طبیعی هر یک - که در جای خود حکمت­های ارزشمندی دارد - احکام و مقررات ویژه ای وضع کرده و از مرد انتظار دارد که عنصری متفکر و فعال باشد و از تجملات زیاد، مانند تزیین با طلا پرهیز کند. در مقابل به زن که طبیعتی احساسی و عاطفی تر دارد، استفاده از برخی زینت ها که هم با روحیه او سازگارتر است و هم به زندگی مرد شیرینی بیشتری می بخشد اجازه داده شده است. لذا امام صادق (ع)می فرمایند:
... و جعل الله الذهب فی الدنیا زینه النساء فحرم علی الرجال لبسه و الصلوه فیه؛[4]
خداوند چون طلا را در دنیا زینت زنان قرار داده، پوشیدن آن را برای مردان و نماز خواندن با آن را حرام کرده است.
 

تحقیقات جدید نشان می دهد گلبول های سفید در خون مرد بیش از زن است. از طرف دیگر، طلا در افزایش این گلبول ها موثر است. از این رو وجود آن برای زن که معمولا به دلیل عادت­های ماهانه دچار کم خونی می شود مفید است، ولی برای مردان به دلیل برهم زدن تعادل گلبول های سرخ و سفید مناسب نیست.[5]
 

تحقیقات انجام شده در سال 1970 در خصوص اندازه گیری طلا در سرم خون، مایع منی و شیر انسان و هم چنین تراکم طلا در بافت های مختلف بدن انسان نشان می دهد که بیشترین مقدار آن در دستگاه تناسلی از جمله تخمدان ها و رحم و بیضه ها و اپیدیدم تجمع می یابد و در مردان جوان از طریق مایع منی و در افراد مسن از طریق ادرار دفع می گردد.
محدوده 105-75 نانوگرم طلا در یک میلی لیتر مایع منی، مانعی برای تحرک اسپرم ها ایجاد نمی کند، ولی با بیشتر از این حد میزان تحرک اسپرم به طور محسوسی کاهش می یابد. آندرو (Andrew) و همکارانش در سال ۱۹۹۰ نشان دادند که بالا بودن طلای موجود در بدن افراد زرگر، باعث ایجاد اختلالات هورمونی می شود و هورمونهای پرولاکتین و F.S.H بیش از همه تأثیر می گیرند. در نتیجه موجب کاهش تحرک سلولهای جنسی نر (اسپرم) و اختلالات هورمونی در ظهور صفات ثانویه زنانه در مردان می شود.[6]
 

همانگونه که در روایات تصریح شده، یکی از فلسفه های نماز، از بین بردن تکبر در وجود انسان است،[7] اما ارمغان استفاده از طلا برای مردان، پرورش روحیه تکبر و خودخواهی است که با فلسفه نماز منافات دارد.


منبع:
موسوی؛ سید حسن (1394)، مد و مدگرایی و جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ اول.

 
پی نوشت : 
[1] بحارالأنوار، ج ۲۳، ص ۷۱.
[2] یک نوع بیماری پوستی است که رنگ قسمت هایی از بدن سفید می گردد.
[3] بحارالأنوار، ج ۲۳، ص ۷۱.
[4] وسائل الشیعه؛ ج4، ص414.
[5] محمدعزیز حسامی، تجلی حکمت در فلسفه پزشکی احکام، ص29.
[6] همان.
[7] حضرت فاطمه نیز می فرماید: «جعل الله الصلاة تنزیها لکم من الکبر»؛ «خداوند نماز را مرد داشت تا دامن انسان را از کبر و منیت پاک گرداند». کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ۱، ص۴۸۲