مهارت ابراز وجود در تعامل میان زن و شوهر

ازدواج یک رابطه دو طرف است که شخص با سکوتش این رابطه را از بین می برد.
 

چکیده: ابراز وجود عبارت است از مهارتی که ما را قادر می­ سازد بدون اضطراب روی پای خود بایستیم؛ احساسات خود را صادقانه و با خیالی راحت ابراز کنیم؛ و بدون ضایع کردن حقوق دیگران، حق خود را به دست آوریم. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید و آثار عدم آموختن این مهارت را بیابیم.

تعداد کلمات 1155 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

 
 

یکی از عواملی که می ­تواند میزان رضایت­مندی زناشویی را پیش ­بینی کند، داشتن خصیصه­ جرئت آمیزی یا همان مهارت ابراز وجود در تعامل میان زن و شوهر است. کسانی که این خصیصه را دارند، می ­دانند در چه زمانی احساس خود را ابراز کنند. «اولسون» و «اولسون»[1] طبق تحقیق­ هایی که بر روی سی­ه زار نفر انجام دادند، به این نتیجه دست یافتند که از خود مطمئن بودن و قاطع بودن،[2] شصت درصد در رضایت­مندی زناشویی تأثیر مثبت دارد؛ بدین معنا که همسر جرئت داشته باشد، حرف دلش را بزند. زوج­ ها باید بیاموزند در زندگی مشترک، خودسانسوری اعمال نکنند و احساس واقعی و حرف دلشان را به صورت مستقیم به همسرشان بگویند.
زن و شوهری که مدام خودشان را سانسور می­ کنند، حرف­شان را در سینه نگه می ­دارند، احساس­ واقعی خود را پنهان می­ کنند و مهارت ابراز احساس­ هایشان را در زمان و مکان مناسب ندارند، نمی­ توانند به رضایت­مندی مطلوب زناشویی دست یابند.
من که از آتش دل، چون خُمِ مِى در جوشم     مُهر بر لب زده، خون مى‌خورم و خاموشم

اما همسرانی که از این مهارت به اندازه کافی بهره­مند هستند، شناخت و آگاهی خوبی از احساس خودو دیگران دارند، در برقراری ارتباط با همسرشان راحتند، ترسی از ابراز محبت به همسر خویش ندارند و اجازه­ دخالت افراد غریبه یا حتی بستگان خود را به حریم ­های خصوصی خویش نمی ­دهند. میان این افراد پیام­ها با صراحت و بدون کم­ترین ابهامی مبادله می ­شود. هرقدر همسران در تبادل پیام­ ها میان خود صراحت بیشتری داشته باشند، کم­تر دچار مشکل می­شوند و رضایت­مندی زناشویی بیشتری را تجربه می­ کنند.[3]
برخی از روان ­شناسان، مهارت ابراز وجود را این گونه تعریف کرده ­اند:
 ابراز وجود عبارت است از مهارتی که ما را قادر می­سازد بدون اضطراب روی پای خود بایستیم؛ احساسات خود را صادقانه و با خیالی راحت ابراز کنیم؛ و بدون ضایع کردن حقوق دیگران، حق خود را به دست آوریم.[4]
 

در میان نگذاشتن خواسته­ های خود در روابط نزدیک، آثار منفی پایداری بر جای می­ گذارد. ما اغلب به اشتباه گمان می­ کنیم دیگران به اندازه­ای ما را می­ شناسند که بدانند چه احساسی داریم و چه می ­خواهیم. می­ پنداریم نیازی نیست که خواسته­ هایمان را با دیگران در میان بگذاریم. همین پندارهای اشتباه موجب می­ شود که ما نیازها، احساس­ ها و خواسته­ هایمان را به زبان نیاوریم و انتظار داشته باشیم که دیگران خودشان متوجه آن‌ها شوند. به جمله­های زیر توجه کنید:
ما سه سال است که با هم زندگی می ­کنیم. حتماً او در این مدت متوجه شده وقتی من شب به خانه می­ آیم، دوست دارم شام آماده باشد و با هم غذا بخوریم.
او خودش باید در این مدت فهمیده باشد که چقدر دوست دارم به من ابراز علاقه و محبت کند و محبت و علاقه ­اش را به زبان آورد.
خودداری کردن از بروز عواطف و احساس­ های منفی، سبب می­ شود که آن عواطف، زندگی ما را به شدت زیر سلطه خویش درآورند. هنگامی که زن و شوهر یا یکی از آن‌ها نتواند حرف دلش را بزند، این حرف­ های نگفته در سیستم­روانی وی انباشته می ­شود و سرانجام یک روز این حرف ­های نگفته به حد انفجار می ­رسد و همسران را دچار مسائل فراوانی خواهد کرد؛ زیرا قدرت تحمل و ظرفیت هر انسانی محدود است؛ اما اگر آن‌ها به قول خانواده ­درمان­گران، این سطل زباله را خالی کنند[5] و برون­ ریزی داشته باشند و حرفشان را در سینه نگه ندارند، این سطل زباله پر نمی ­شود و در زندگی سرریز نمی­ کند. درنتیجه، کمتر دچار مشکل می ­شوند و رضایت­مندی زناشویی بیشتری را تجربه می ­کنند.

شاید بارها حکایت زندگی زن و شوهرهایی را شنیده باشید که هیچ­وقت دعوا و یا جر و بحثی با هم ندارند، اما ناگهان با تصمیم خود مبنی بر جدایی، همه را متحیر و شگفت زده می­ کنند. در بسیاری از این موارد، زن و گاهی شوهر، احساس ­های منفی و ناخوش­آیند خود را سرکوب کرده تا مانع از بروز جر و بحث و دعوا شود. درنتیجه، او بی حس و حال می­ شود و توانایی ابراز عشق و محبت را ندارد. هنگامی که احساس ­های منفی سرکوب می­شوند، احساس­ های مثبت هم به همراه آن سرکوب می­ شوند و عشق و محبت می­ میرد.
بی­شک، جلوگیری از بحث و دعوا کار سودمندی است؛ اما نباید برای جلوگیری از بروز جر و بحث، احساس­ را سرکوب نمود. علاوه بر این، زن با سرکوب عمدی احساس­ هایش، ماهیت موج گونه خود را مختل می­ سازد و به تدریج برای همیشه به موجودی بی ­احساس و بی­ شور و حرارت مبدل می ­شود.
 

یکی از شگفتی ­های طبیعت، «آبفشان» است. آبفشان­ ها روزنه‌هایی هستند که کمی از فشار داخلی زمین را کاهش می­ دهند. به این صورت که مقادیر زیادی بخارآب، با فشار در زیر لایه ­های زمین محبوس شده و به دنبال روزنه­ ای برای خروج می‌گردند و همین‌که راهی برای خارج شدن می­ یابند، با فشار و سرعت‌بالا از سطح زمین خارج می­ شوند.
ﻣﺴﺎئل در رواﺑﻂ زناشویی هم ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺨﺎرﻫﺎ و حرارت‌های تحت‌فشار در آبفشان‌های ﻃﺒﻴﻌﻲ است، ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﻣﺴﺎئل در زندگی مشترک ﺣﺎدﺗﺮ و سخت‌تر ﺑﺎﺷـﻨﺪ، ﺣـﺎوی ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺑﻴـﺸﺘﺮی از ﺣـﺮارت و ﻫﻴﺠﺎن­ های منفی‌اند. ﺳﭙﺲ کوچک‌ترین ﺣﺎدثه و روزنی، ﻓﻮران ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در رواﺑﻂ اﻳﺠﺎد می‌کند.
بیشتر ﻫﻤـﺴﺮان ﻓﻘـﻂ در ﺑﺎﻓﺖ ﺣﻮادث ﺑﺎ ﻣﺴﺎئل ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، ﺗﻨﻬﺎ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ و تنش ﺑـﻪ ﻣـﺴﺎئل زندگی مشترک خود ﺗﻮﺟﻪ می­ کنند و بی­شک اﻳﻦ زﻣﺎن، زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای گفت­وگو ﻧﻴﺴﺖ. همسران ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮند ﻛﻪ در ﻣﻮرد حوزه‌های تعارض زا و نیازها و خواسته­ هایشان، ﻫﻨﮕﺎم آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺑﻮدن ﺟـﻮ راﺑﻄـﻪ و در وضعیت صلح و آرامش گفت­وگو کنند.
بیا تا حال یکدیگر بدانیم                              مراد هم بجوییم ار توانیم

اگر در مورد مسائل زندگی زناشویی گفت­وگویی میان همسران صورت نگیرد و آن‌ها به احساس­ ها و خواسته ­های یکدیگر توجهی نکنند، میان آن‌ها ناراحتی و رنجش ظهور پیدا می­ کند و در درازمدت از احساس و عواطف عاشقانه و دلسوزی ­هایی که موجب نزدیکی آن‌ها شده بود، محروم می ­شوند. آن‌ها بیشتر سعی می­ کنند باکار کردن و پرخوری و عادت­ های دیگر، درد و رنج و مسائل حل‌نشده خود را بی‌اثر کنند.[6]
 
منبع: درس‌نامه مهارت‌های زندگی با رویکرد ازدواج و خانواده
نویسنده: گروه نویسندگان پورتال فرهنگی راسخون
 

پی نوشت :
[1]. Olson and Olson
[2]. assertive
[3]. ر.ک: مدیریت روابط زناشویی، ص 68.
[4]. خودی نشان بدهید، ص 9.
[5]. برخی خانواده درمانگران معتقدند که در سیستم خانواده، یک سطل زبال ه­ای وجود دارد که کدورت­ ها و مشکلاتی که بین زوجین ایجاد می­ شود در آن قرار می­ گیرد و هرچند مدت زن و شوهر باید با صحبت و برون‌ریزی کدورت ­ها و کینه­ های احتمالی خود با همسر، این سطل زباله را خالی کنند والا این سطل پر می­شود و سیستم خانواده را دچار مشکل جدی می­ کند.
[6]. ر.ک: مردان مریخی زنان ونوسی، ص 213.