آنچه از اختلال شخصیت ضد اجتماعی باید بدانید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی همیشه در پی هیجان هستند. در مقایسه با سایر مردم به شور و هیجان و انگیزش بیشتری نیاز دارند.
 

اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) به افرادی اطلاق می شوند، که به طور کلی هنجارهای مثبت سلوک و رفتار در جامعه را نمی‌پذیرند و برای دیگر افراد جامعه و به طور کلی موجودات زنده حقی قائل نیست و به خود اجازه می‌دهد برای برآوردن خواسته‌های خود که عموماً نیز چیزی جز هوای نفس نیست دیگران را قربانی کند. افراد سایکوپات ارزش قواعد اجتماعی را نمی‌دانند و ظرفیت دلبستگی به آنها را ندارد. قانون‌شکنی که رفتار ضداجتماعی است رویة همیشگی آن ها است و به یک یا دو بار محدود نمی‌شود.تا قبل از سن 18 سالگی برچسب اختلال شخصیت ضد اجتماعی بر افرادی که علائم اختلال را دارند زده نمی شود. علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی از نظر شدت علائم می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. الگوهای رفتاری پرخطر و میل به آسیب زدن دیگران از علائم شایع در اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی است. افرادِ دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی حقوق و قوانین را ابلهانه و دست و پا گیر تلقی می‌کنند. و بر این باورند که قوانین برای زیر پا گذاشتن وضع شده است.
 

• این افراد به سادگی به کارهای غیرقانونی رو می‌آورند. بنابراین رو اغلب این افراد بازداشت می‌شوند یا مشکلات قانونی دارند.
• شخصیت ضد اجتماعی، دروغگو و فریبکار است. و معمولاً تلاش می‌کند برای لذت شخصی از اطرافیانش کمال استفاده را ببرد.
• در این افراد شاهد واکنش‌های آنی و لحظه‌ای هستیم. آن‌ها اهداف مشخصی در زندگی نداشته و آینده‌ نگر نیستند. و به عاقبت کارهایش نمی‌اندیشند.
• در رفتارها و برخوردهای آن‌ها رفتارهای فیزیکی پرخاشگرانه و تهاجمی بسیار دیده می‌شود.
• این افراد اصلاً به رفاه و امنیت اطرافیان شان اهمیت نمی‌دهند.
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً شغل ثابتی ندارند. و به مسئولیت‌های اقتصادی اهمیتی نمی‌دهند.
• این افراد در صورتی‌که به شما ضربه بزنند، با شما بدرفتاری کنند و یا حتی دزدی نمایند، احساس پشیمانی نخواهند کرد. در این حالت نسبت به کار انجام گرفته یا بی تفاوت هستند، و یا رفتارهای بدشان را با مهارت تمام توجیه می‌نمایند.
 

شخصیت‌های ضد اجتماعی دیدگاه‌های مخرب و رفتارهای ناهنجار بسیاری دارند. اما می‌توان مجموعه رفتارهای نابهنجار آن‌ها را در 2 قانون طلایی آن‌ها خلاصه و تفسیر کرد:
•    قبل از آنکه دیگران به من بدی کنند من به آنها بدی می‌کنم.
•    هر کاری که بخواهم با بقیه می‌کنم.

اگر همین دو اصل را در نظر بگیریم، خیلی راحت متوجه خواهیم شد که چرا عملکرد و رفتارهای این افراد موجب قانون شکنی و عدم پذیرش اصول جامعه می‌شود. و این که چرا این افراد معمولاً درگیر دادگاه‌ها، زندان‌ها و سایر مراجع حقوقی و انتظامی هستند.
 

ناتوانی در منطبق کردن خود با هنجارهای جامعه از نظر رفتارهای قانونمند، برای نمونه، انجام مکرر اعمالی که مستوجب بازداشت است، فریب کاری، که مصداق‌های آن دروغگویی مکرر، استفاده کردن از نام های جعلی، یا کلاهبرداری از دیگران برای منفعت شخصی یا تفریح است.

رفتار ناگهانی و پیش بینی نشده یا ناتوانی در برنامه ریزی قبلی، تحریک پذیری و پرخاشگری، که مصادیق آن درگیری های بدنی و ضرب و جرح است، بی توجهی به امنیت خود و دیگران و بی ‌پروایی، بی‌ مسوولیتی همیشگی، که از مصداق های آن ناتوانی در حفظ شغل ثابت یا ادای تعهدات مالی است و فقدان پشیمانی، که مشخص می‌شود با بی ‌تفاوتی و یا توجیه آزردن، بد رفتاری یا سرقت از دیگران از دیگر مشخصات افراد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی است.
 

دزدی، دروغگویی، تقلب، بدرفتاری و خشونت با انسانها و حیوانات، آتش زدن، خسارت به اموال عمومی، به راه انداختن دعوا، مصرف مواد و چندین ضد و خورد با معلمان و همکلاس‌ها، در کودکی این افراد دیده می‌شود. تجربه روانشناسان در جلسات مشاوره کودک نشان می‌دهد اگر این افراد در کودکی به درستی درمان نشوند، همچنانکه پا به بزرگسالی می گذارند برخی از این اعمال ضد اجتماعی را ادامه خواهند داد. آنها اکثراً به وضوح حق دیگران را پایمال می‌کنند. تا به این وسیله خواسته‌ها و برنامه‌های خود را عملی کنند. و هر جا لازم باشد به زور متوسل می شوند.
 

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی همیشه در پی هیجان هستند. در مقایسه با سایر مردم به شور و هیجان و انگیزش بیشتری نیاز دارند. مصرف مواد مخدر، رانندگی دیوانه وار، افراط و ولخرجی، قمار، اعمال نامشروع و حتی داشتن چندین رابطه نامشروع جنسی از جمله کارهایی است که برای این افراد کاملاً عادی به نظر می‌آید. البته وقتی صحبت در مورد یک رابطه عاشقانه در میان باشد، او احتمالا با دروغ‌هایش سعی در پوشاندن این حقایق می‌کند.

این وضعیت تا زمانی که شما به الگوی فکری جنایتکارانه او پی نبرید ادامه می‌یابد. کارهای زیادی هستند که اگر به دست این افراد سپرده شود، قطعاً با شکست مواجه می‌شود. چرا که شخصیت‌های ضد اجتماعی از جنبه‌های مختلف بی‌مسوولیت و وظیفه‌نشناس هستند:
•    استفاده از آن‌ها در مسایل مالی
•    انجام کارهای انتظامی و کارهایی که الزامات قانونی دارند
•    برقراری روابط زناشویی و انجام وظایف خود نسبت به فرزندان

در بین افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی، تغییر شغل دادن‌های پیاپی، اخراج از کار و بیکاری‌های طولانی مدت، رایج است. نباید انتظار داشته باشید شخصیت ضد اجتماعی مدیریت درست و پس انداز مالی خوبی داشته باشد.
 

مهم‌ترین عامل شکل‌گیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی را مانند بسیاری از اختلالات شخصیتی دیگر بایستی احتمالا در برخی از پیش زمینه‌های ارثی دنبال کرد. رفتارهایی که مشخصه ضد اجتماعی بودن فرد را نشان می‌دهد همیشه در خانواده به صورت نسل به نسل منتقل می‌شود. البته علاوه بر توارث، نباید محیط اجتماعی و خانوادگی‌ای که کودک در آن بزرگ می‌شود از جمله  الگوهای نارکارآمد و مخرب فرزند پروری را نادیده گرفت. بسیاری از رفتارها بیشتر از آنکه نتیجه توارث باشند، نتیجه تربیت و تاثیر غلط از اطرافیان است.

سبک فرزند پروری سهل گیرانه، مشاجره بیش از حد والدین، پایین بودن عزت نفس کودکان و نوجوانان، محروم بودن از حضور فعال و مثبت پدر، الگوهای نامناسبی که کودکان از پدران وابسته به مواد مخدر یا بزهکار دریافت می کنند، از عوامل بروز رفتارهای تکانشگرانه و بی هدف و میل به آسیب رساندن به دیگران به شمار می رود. در واقع والدین با اختلال شخصیت ضد اجتماعی هم می‌توانند مشخصه‌های ژنتیکی خود را به نسل‌های بعد منتقل کنند. و هم در بروز رفتار های ضد اجتماعی کودک الگوی او باشند.
 

کاهش سطح هورمون های زنانه مانند استروژن و افزایش سطح هورمون های جنسی مردانه در اثر عوامل بیولوژیکی یا محیطی از عوامل بروز رفتارهای تکانشگرانه و بی هدف و میل به آسیب رساندن به دیگران به شمار می رود. بین سطوح تستوسترون در مردان جوان و بین زندانیان، با پرخاشگری، تهاجم، و سلطه جویی رابطة مثبتی وجود دارد. ارتباط مثبتی بین میزان تستوسترون خون ورزشکاران و تهاجم رقابتی در آنان ملاحظه شده است.

در جانوران نیز نتایج مشابهی به دست آمده است. هورمون های زنانه، هم تهاجم و هم حملات جنسی را در مردان می‌کاهد. در زنان، نشانگان پیش از قاعدگی که شامل افزایش تحریک پذیری و احساس خصومت است امکان دارد به ویژه در زنانی که کنترل رفتاری ناکافی دارند به تهاجم تحریکی واقعی بیانجامد. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی با استفاده از مکانیسم های دفاعی «واکنش وارونه» و همانند سازی با پرخاشگر، کودک زخم خورده درون خود را پنهان می کنند و با عصیان به التیام زخم های شان می پردازند.
 

به طور خلاصه می‌توان گفت فرد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی همسر خطرناکی است. این شخص هیچ برنامه‌ای برای آینده ندارد و اغلب روی میل و هوس آنی اقدام به انجام کاری می کند. اگرچه در ابتدای آشنایی جذاب و خوش صحبت ظاهر خواهد شد. اما روابطش با دیگران کوتاه و سطحی است. در آخر شخصیت ضد اجتماعی کسی است که تاسف و پشیمانی واقعی در او وجود ندارد و در عوض فکر می کند ضربه زدن و به بازی گرفتن دیگران امری موجه می‌باشد.
 

درمان مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از درمان های به شدت دشوار با پیش آگهی نه چندان امید بخش محسوب می شود. دارودرمانی در کنار درمان های همراه با شفقت و همدلی و بهره مندی از گروه های خود یاری می تواند در کنترل رفتارهای این بیماران موثر باشد. فیلم سینمایی «گود ویل هانتینگ» با بازی رابین ویلیامز و مت دیمون، درمان انسان مدار با بیمار داستان را که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی است را به خوبی نشان می دهد.

شاید شما نیز دچار اختلال شخصیتی باشید یا اطرافیانتان درگیر آن باشند. این نوع اختلالات قابل درمان هستند. و باید به صورت مستمر و جدی با مشاور روانشناس در ارتباط باشند.

منبع: مرکز مشاوره رهیاب - مریم بهریان