پیام تربیتی نماز ظهر عاشورا

پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

ما در تربیت سه شکل داریم؛ یکی از این سه شکل، تربیت عبادی است. ما یکی از ابزارهایی که برای تربیت انسان داریم، بندگی کردن و عبادت است؛ به نوعی پیشانی عبادات نماز است. نماز عرصه ی زیبای بندگی انسان است؛ یعنی انسان وقتی که می خواهد بندگی خدا را به  عرصه ی ظهور بگذارد، نماز بهترین مصداق آن است. نماز یک ابزار بندگی است، یک وسیله ی بندگی است، یک نشانه ی بندگی است.
امام در آن میدان نبرد که در مقابل جمعیت کثیری از دشمن قرار گرفته بود، علی القاعده باید خدا را فراموش می کرد؛ ولی وجود مبارک ابی عبدالله الحسین علیه السّلام و یارانشان در همان صحنه ی جنگ بندگی خود را به درگاه خداوند متعال ابراز می کردند. این عمل، پیام بزرگی دارد؛ حال پیام آن چیست؟ پیام آن این است که بهترین عبادت نماز است و زیباترین شکل انجام این عبادت، به جماعت خواندن آن است؛ چراکه نماز جماعت، معادلی ندارد.

ما از نماز ظهر عاشور چند نتیجه می توانیم استخراج کنیم:
۱. منظور پیام این است که هیچ جا نباید خدا را فراموش کرد؛ حتی در سخت ترین لحظات.
۲. همانطور که نباید خدا را فراموش کنیم، باید  بهترین شکل بندگی را در جنگ داشته باشیم و بهترین شکل بندگی، نماز است.
۳. بیاییم بهترین عبادت را به زیباترین شکل که جماعت است، انجام دهیم.

الحمدلله در این چندسال اخیر، نماز ظهر عاشورا در میان مردم در حال سنّت شدن است. مردم تا اذان ظهر عاشورا را می شنوند، زمینه و بستر را برای برگزاری نمازهای جماعت فراهم می کنند؛ ولو در میان سینه زنی باشند.

بعضی از مردم در زندگی می گویند که مشکلات ما زیاد است، دشواری های ما زیاد است، گرفتاری های ما زیاد است. نماز عاشورا باید این پیام را برای آن دسته از مردم داشته باشد که اگر مشکلات شما زیاد است، آن جا بندگی خود را فراموش نکنید و اتّفاقاً این بندگی را به بهترین وجه انجام دهید. به نظر می آید این پیام خیلی می تواند عمیق تر و قابل بحث باشد؛ ولی ما چون همین ظواهر را می بینیم، می خواهیم همین ظاهر را هم بگوییم. پس در مشکلات نباید نماز را فراموش کرد؛ چون نماز نشانه ی بندگی است و ما باید این بندگی را به بهترین شکل که همان نماز جماعت است، بجا بیاوریم.

روزی ما با خانواده برای نماز خواندن به مسجد رفتیم که دیدیم یک ماشین عروس جلوی مسجد توقّف کرده است. ما وقتی داخل مسجد شدیم، دیدیم که آقا داماد در صفّ اوّل، برای نماز جماعت ایستاده است و عروس خانم هم برای نماز خواندن در بخش خواهران هستند.
ببینید، این جوانان از محرّم درس می گیرند. آن جایی که خیلی از ما ممکن است بگوییم: یک شب است حالا این طور چیز ها را ولش کن! می بینیم که این جوان به نماز توجّه دارد. باید دست این جوان را بوسید و بدانیم که این جوان، از پا هیئتی های ابی عبدالله الحسین علیه السلام است. از شاگردان مکتب اباعبدالله الحسین علیه السلام است و دارد آن جا درس می گیرد. این که می گویم: باید نماز به همه ی بخش های زندگی سرایت  کند؛ یعنی یاد خدا حتی در سخت ترین مراحل زندگی باید باشد.

هر جا سخن از پیام کربلا، حفظ دین، امر به معروف و نهی از منکر است، سخن از به مقصد رسیدن است و هر جا سخن از پیام کربلا نیست، ذلّت مردم است، فساد سرزمین است، آشوب و فتنه است. در قرآن کریم دو نوع حکومت بازگو شده است. محصول یکی از آن دو نوع حکومت، اقامه ی نماز و امر به معروف و نهی از منکر و سرانجام به لقای خدا راه یافتن و به مقصد و مقصود رسیدن است.
 نوع دیگر حکومت، هرج و مرج و فساد و فتنه و آشوب و مانند آن است. درباره ی گروه اوّل خداوند فرمود: “الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ آتَوُا الزَّکاهَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَهُ الْأُمُورِ“[۱]. یعنی اگر خداوند به مردان الهی قدرت و حکومت بدهد، آن ها نه تنها نماز می خوانند، بلکه نماز را در جامعه اقامه می کنند. وقتی که نماز در جامعه اقامه شد، فحشاء و منکر رخت بر می بندد؛ چون نماز جلوی فحشاء و منکر را می گیرد.“ إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر“[۲].

پی نوشت:
[۱]. الحج؛۴۱_ (آنان که خدا را یارى مى‏کنند) آنهایى هستند که اگر در روى زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا مى‏دارند و زکات مى‏دهند و امر به معروف و نهى از منکر مى‏کنند و (از هیچ کس جز خدا نمى‏ترسند چون مى‏دانند که) عاقبت کارها به دست خداست.
[۲]. العنکبوت؛۴۵_ همانا نماز است که (اهل نماز را) از هر کار زشت و منکر باز مى‏دارد.