اثر رضایت باطنی در سقوط ضمان از متصرف در ملک غیر

پرسش :

با عنایت به عدم ضمان شخصی که در ملک دیگری و با اذن او چاهی حفر کرده است بفرمایید؛ آیا این حکم در موارد ذیل نیز جاری است: 1. در صورتی که هنگام حفر چاه، مالک رضایت باطنی به آن داشته باشد، هرچند آن را اظهار...

پاسخ :
آیت الله العظمی محمد تقی بهجت (ره)
«اظهر سقوط ضمان است از حافر اگر ملحوق به رضای مالک در بقاء شد قبل از وقوع عابر در آن، و این که به منزله حفر مالک می‌شود. 1384/02/27»
 
آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی (ره)
«چنانچه به واسطه حفر چاه در ملک غیر بدون اذن مالک جنایتی بر کسی وارد شد حفر کننده چاه ضامن است و مجرّد رضایت باطنی مالک که اذن نداده اثری ندارد والله العالم. 1383/10/27»
 
آیت الله العظمی سید علی سیستانی
«در صورت اول ضامن نیست ولی در صورت دوم اگر ضرری بر ملک مالک بزند ضامن است مگر مالک او را ابراء کند. 1383/10/15»
 
آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی
«1. مجرد رضای باطنی مالک حقی را برای چاه‌کن ایجاد نمی‌کند والله العالم.
2. حکم این مسأله عین حکم مسأله قبل است. 1383/10/15»
 
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
«1 و 2. تفاوتی نمی‌کند. همیشه موفق باشید. 1383/10/06»
 
آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
«باید توجه داشت که ضمان حافر تفصیلاتی دارد و رضایت باطنی بدون اظهار، مصداق اجازه و اذن نیست و غالب احکام آنها را ندارد. 1383/10/03»
 
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه